Divan şiiri üslup yönünden dörde ayrılır.
1- Hikemi şiir
2- Aşıkane şiir
3- Şuhane Şiir
4- Rindane şiir
Fuzuli, Baki ve Hayali gibi meşhur divan şairleri, rindane bir üslupla gazeller yazmıştır.
Rind, dünya işlerine önem vermeyen kimse, kalender, gönül eri. Çoğulu rindan‘dır. Bu yolda yazılmış şiirler de rindane sözcüğüyle nitelenir.
Rindlik “Divan şairlerinin hüviyyetidir. Divan şairleri şahsen nasıl bir hayat takip ederlerse etsinler, daima dünya âlâyişinden uzak bulunmak, maddeye kıymet vermez görünmek isterler. Onlar için cihanın bir pula değeri yoktur. Daima rindlikten bahsetmeleri, lâubâli ve derbeder görünmeleri bundandır. Ağzına bir katre içki koymayanların bile, zaman zaman meyhaneden, şaraptan ve sâkiden bahsetmeleri de, yalnız bazı hakikatleri tasavvufi remizlerle ifade etmek istemelerinden değil, belki rind ve derbeder görünmek arzusuna uymalarındandır.” (Agah Sırrı Levent, Divan Edebiyatı).
Dilimize Farsçadan geçen rind, dinde hoşgörüyü esas alan dervişler için kullanılan bir sözcüktür. Zahid ile rind zıt anlamlıdır.
Örnek beyit:
Harabat-ı görenler her biri bir haletin söyler
Sefasını nakleder rindan, zahid sıkletin söyler
(Meyhaneyi gören herkes onun hakkında bir görüş bildirir
Harabat rintler için huzur ve eğlence, zahitler içinse bir sıkıntı kaynağıdır.)
Rind Kime Denir
Vecd halinde gazeller kaleme alan tasavvuf şairlerine, dervişlere ve insan-ı kamillere rind denir.
Rindane Şiirler:
Fuzuli rind-i şeydadır hemişe halka rüsvadır
Sorun kim bu ne sevdsdır bu sevdâdan usanmaz mı (Fuzuli)
Rind oldur kim götürdü bezm-i kesretten ayağ
Saki-i devran elinden dolmadan peymânesi (Hayali)
Kaba-yi atlas-ı çarha değişmem Tanrı hakkıyçün
Bu gün eğnimde rindâne Figanî köhne şâlım var (Figanî)
Olaldan halka-i zülfünle Nev’i bi-ser ü saman
Mahabbet bezminin ser-halka-i rindânıyız cânâ (Nev’i)
Aşık-ı yek-reng ü rindân-güşade-meşrebiz
Bezm-i has-ı vahdete hem bâde hem peymâneyiz (Nefî)
Ben kimim bir rind-i şeyda meskenim meyhanedir
Duhter-i rez mahremimdir hemdemim peymanedir (Ruhi)
Rind ü kallaşım makamım guşe-i meyhanedir
Gelmişim kâlü belâdan aşık ui hammâr mest (Nesimî)
Padişah-ı ins ü can olmak dilersen aşık ol
Arif ü rind-i cihan olmak dilersen aşık ol (Vasfi)
Çağdaş Türk şiirinde rindlik ve rindane söyleyiş Yahya Kemal’de belirgin bir özellik olarak görülür. Rindlerin Ölümü başlıklı şiirindeki şu dizeler mezar taşına da yazılmıştır:
Ölüm asude bahar ülkesidir bir rinde
Gönlü her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter
Ve serin serviler altında kalan kabrinde
Her seher bir gül açar, her gece bir bülbül öter
1- Hikemi şiir
2- Aşıkane şiir
3- Şuhane Şiir
4- Rindane şiir
Fuzuli, Baki ve Hayali gibi meşhur divan şairleri, rindane bir üslupla gazeller yazmıştır.
Rind, dünya işlerine önem vermeyen kimse, kalender, gönül eri. Çoğulu rindan‘dır. Bu yolda yazılmış şiirler de rindane sözcüğüyle nitelenir.
Rindlik “Divan şairlerinin hüviyyetidir. Divan şairleri şahsen nasıl bir hayat takip ederlerse etsinler, daima dünya âlâyişinden uzak bulunmak, maddeye kıymet vermez görünmek isterler. Onlar için cihanın bir pula değeri yoktur. Daima rindlikten bahsetmeleri, lâubâli ve derbeder görünmeleri bundandır. Ağzına bir katre içki koymayanların bile, zaman zaman meyhaneden, şaraptan ve sâkiden bahsetmeleri de, yalnız bazı hakikatleri tasavvufi remizlerle ifade etmek istemelerinden değil, belki rind ve derbeder görünmek arzusuna uymalarındandır.” (Agah Sırrı Levent, Divan Edebiyatı).
Dilimize Farsçadan geçen rind, dinde hoşgörüyü esas alan dervişler için kullanılan bir sözcüktür. Zahid ile rind zıt anlamlıdır.
Örnek beyit:
Harabat-ı görenler her biri bir haletin söyler
Sefasını nakleder rindan, zahid sıkletin söyler
(Meyhaneyi gören herkes onun hakkında bir görüş bildirir
Harabat rintler için huzur ve eğlence, zahitler içinse bir sıkıntı kaynağıdır.)
Rind Kime Denir
Vecd halinde gazeller kaleme alan tasavvuf şairlerine, dervişlere ve insan-ı kamillere rind denir.
Rindane Şiirler:
Fuzuli rind-i şeydadır hemişe halka rüsvadır
Sorun kim bu ne sevdsdır bu sevdâdan usanmaz mı (Fuzuli)
Rind oldur kim götürdü bezm-i kesretten ayağ
Saki-i devran elinden dolmadan peymânesi (Hayali)
Kaba-yi atlas-ı çarha değişmem Tanrı hakkıyçün
Bu gün eğnimde rindâne Figanî köhne şâlım var (Figanî)
Olaldan halka-i zülfünle Nev’i bi-ser ü saman
Mahabbet bezminin ser-halka-i rindânıyız cânâ (Nev’i)
Aşık-ı yek-reng ü rindân-güşade-meşrebiz
Bezm-i has-ı vahdete hem bâde hem peymâneyiz (Nefî)
Ben kimim bir rind-i şeyda meskenim meyhanedir
Duhter-i rez mahremimdir hemdemim peymanedir (Ruhi)
Rind ü kallaşım makamım guşe-i meyhanedir
Gelmişim kâlü belâdan aşık ui hammâr mest (Nesimî)
Padişah-ı ins ü can olmak dilersen aşık ol
Arif ü rind-i cihan olmak dilersen aşık ol (Vasfi)
📜
Çağdaş Türk şiirinde rindlik ve rindane söyleyiş Yahya Kemal’de belirgin bir özellik olarak görülür. Rindlerin Ölümü başlıklı şiirindeki şu dizeler mezar taşına da yazılmıştır:
Ölüm asude bahar ülkesidir bir rinde
Gönlü her yerde buhurdan gibi yıllarca tüter
Ve serin serviler altında kalan kabrinde
Her seher bir gül açar, her gece bir bülbül öter
