Travma Bağlanması Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Kırılma Yolları
Travma bağlanması (trauma bonding); kişi ile kendisine zarar veren biri (örneğin; istismarcı bir partner, ebeveyn ya da otorite figürü) arasında gelişen güçlü ama sağlıksız duygusal bağdır. Bu bağ, sıklıkla istismar döngüsü, manipülasyon ve kontrol davranışları ile beslenir.
Travma Bağlanmasının Belirtileri:
- Zarar veren kişiye karşı yoğun bağlılık ve sadakat
- Aşağılama, manipülasyon gibi davranışları "normal" kabul etme
- Terk edilme korkusu nedeniyle ayrılık düşüncesine tahammülsüzlük
- Bağlı kalınan kişinin değişeceğine dair umutsuz umut
- Kendini suçlama, istismarcıyı koruma eğilimi
- İlişkiden çıkamama ve çevrenin uyarılarını görmezden gelme
Travma Bağlanması Hangi İlişkilerde Görülür?
- Narsist partnerle kurulan ilişkiler
- Aile içi şiddet ve duygusal istismar durumları
- Toksik arkadaşlıklar veya iş ilişkileri
- Kült liderliği ve tarikat ilişkileri
Travma Bağının Oluşum Döngüsü:
- İyi – kötü davranış döngüsü
- Ödül – ceza ilişkisi (örneğin: "sessiz kalırsan seni severim")
- Güvensizlik yaratma ve yalnızlaştırma
- Kurbanın kendine güvenini yıkma
- "Bağlı kalırsam bir gün her şey değişir" düşüncesi
Nasıl Kırılır? Kurtulma Yolları:
- İlk adım: ilişkiyi sağlıklı analiz edebilmek
- Travma bağını tanımak ve kabul etmek
- Güvenilir bir destek ağı oluşturmak (arkadaş, aile, uzman)
- Psikoterapi veya EMDR gibi travma odaklı terapi yöntemleri
- Yazmak, anlatmak, sessiz kalmamak
- Zihinsel ve fiziksel mesafe koymak
Sık Yapılan Hatalar:
- "O aslında iyi biri" diyerek kendini kandırmak
- İstismarı hak ettiğini düşünmek
- Değiştirme umuduyla kalmaya devam etmek
- Çocuklar veya maddi nedenlerle bağı sürdürmek
