Tekke Musikisi

Chen

🇵🇸
Forum Sorumlusu
Katılım
9 Ocak 2020
Mesajlar
44,931
Çözümler
4
Tepki puanı
13,135
Puanları
113
Konum
.
Cinsiyet
Kadın
Mevlevilikte musiki denince Türk müziğinin en büyük formu olan Mevlevi ayinleri akla gelir.

Mevlevi ayinleri Mevlevi tarikatında sema töreni sırasında çalınıp okunurdu. Ayinlerin güftesi Mevlana'nın şiirlerinden, Mesnevi veya Divan-ı Kebir'deki farsça gazellerden , ayrıca tasavvuf şairlerinin şiirleri de kullanılırdı.

Mevlana'dan sonra en çok Sultan Veled'in güfteleri bestelenmiştir.

Ayin, Sema'nın dört bölümüne karşılık, "selam" denilen dört parçadan oluşur. Her selam birkaç beytin bestesi ile söz ve saz terennümlerinden oluşmaktadır.Ayin mutlaka "devrikebir" usulünde bir peşrevle başlar.

Birinci selamda Devrirevan, Devrihindi, Düyer, Ağır Düyek; 2. Ayinde Ağırevfer; 3. Ayinde Devrikebir usulleri çok kullanılır. 3. Selamın sonlarında Aksaksemaî'ye girilir ve bir saz semaisi parçası icra edilir. Sonra Yürüksemaî (en hareketli bölüm) gelir ve 3. Selam biter. 4. Selamda tekrar sükûnet başlar.Ayin son peşrev ve son Yürüksemaî ile sona erer.

Mevlevi mukabelelerinde ayinler; neyzen, kudümzen, naathan ve ayinhan'lar dan oluşan ve mutrıb adı verilen saz heyetince icra edilir. Mevlevi musikisinde kullanılan müzik aletlerinin en başta geleni şüphesiz Ney'dir. Ritmin çok önemli bir unsur olması dolayısıyla da ritim sazı olarak baş saz kudüm dür. Rebap ise Ney ve kudümden hiç ayrılmaması gereken bir sazdır elbette.

Tambur, kemençe, hatta ud ve kanun da artık kullanılmakta olup, kudüme ilâve olarak halile ve bendir de ritim saz olarak bu musikide yer almaktadır.
 
Üst Alt