Kokarca böceği istilası

Karadeniz'den sonra İstanbul'a da geldi: 'Dişisi, erkeği, tüm sülalesi evimizde

Ana vatanı Asya olan kahverengi kokarca böceği (halyomorpha halys), 1990’lı yıllarda Uzak Doğu’dan Amerika’nın kuzeyine, 2000’li yıllarda ise Avrupa’ya yayıldı. Gürcistan’da 2016’da görüldükten sonra Türkiye’de ilk kez 2017’de tespit edildi. Bugün en yoğun şekilde Doğu Karadeniz illerinde görülüyor ve özellikle fındık, sebze ve meyve üretimini tehdit ediyor.

'DİŞİSİ, ERKEĞİ, TÜM SÜLALESİ ARTIK EVİMİZDE'​

"Kapı pencere açmak bile artık zulüm. Her gün üç dört tanesini görüyorum. Dişisi, erkeği, tüm sülalesi artık evimizde," diyen Şişli sakini Zübeyde, kahverengi kokarca böceği istilasının İstanbul’daki yeni mağdurlarından biri. Son yıllarda özellikle Karadeniz bölgesinde büyük bir sorun hâline gelen bu böcekler, artık şehir yaşamında da etkisini göstermeye başladı.

SÜLÜN VE SAMURAY ARILARI DOĞAYA SALINDI​

Tarım ve Orman Bakanlığı, zararlıya karşı hem biyolojik hem de kimyasal yöntemlerle mücadele yürütüyor. Bakanlık, istilanın tamamen ortadan kaldırılması için 160 milyon liralık bütçe ayırdığını açıkladı.


Bu kapsamda doğaya, kahverengi kokarcanın doğal düşmanları olan sülünler ve samuray arıları salınıyor. Ancak uzmanlar, bu biyolojik yöntemlerin etkili sonuç vermesi için en az birkaç yıl beklenmesi gerektiğini vurguluyor.

YAZ SONUNDA KORUNAKLI ALANLARA SIĞINIYORLAR​

Sağlık Bakanlığı ise vatandaşlara evlerinin dış duvarlarındaki çatlak ve aralıkları kapatmaları, pencere ve kapılara ince sinek teli takmaları uyarısında bulunuyor. Çünkü bu böcekler yaz sonunda ev, depo ve çatı aralıkları gibi korunaklı alanlara sığınıyor.

BAKANLIK BAŞLATTIĞI YARIŞMA TARTIŞMA YARATTI​

Öte yandan Ordu’da başlatılan “Bil, Tanı, Topla, Kazan” yarışması tartışma yarattı. Yarışmada en fazla kahverengi kokarca böceği toplayan öğrencilere bisiklet ödülü verileceği açıklandı.

CHP Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel, Tarım ve Orman Bakanı’na seslenerek, “Sen hiç kokarca böceği gördün mü? Kokarcayı sen topla, ben sana bisiklet hediye edeceğim” dedi.

İYİ Parti Trabzon Milletvekili Yavuz Aydın ise, “Yutulduğunda ölümcül olabilen bir böceği çocuklara toplatmak aymazlıktır, gaflettir, devlet ciddiyetinin iflasıdır” ifadeleriyle tepki gösterdi ve Sağlık ile Milli Eğitim Bakanlarını istifaya çağırdı.

MEYVE VE SEBZELERE ZARARI BÜYÜK​

Uzmanlara göre kahverengi kokarca, meyve ve sebzelerin olgunlaşma döneminde emici ağız yapısıyla zarar veriyor; elma, armut, şeftali ve nektarinde şekil bozuklukları ve doku kayıpları oluşmasına neden oluyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, zararlının fındık, elma, armut, turunçgil, şeftali, ceviz, Trabzon hurması, mısır, fasulye, domates, biber ve patlıcan gibi ürünlerde görülme riskine karşı üreticileri uyarıyor.




Sağlık Bakanlığı, böceğin insan sağlığı açısından tehlikeli olmadığını belirtse de, Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ali Kutlu, bu böceklerin ölü kalıntılarının solunum yoluyla alerjik reaksiyonları tetikleyebileceğini söylüyor.

Biyoteknik mücadelede ise feromon tuzakları devreye giriyor. Zararlı böceklerin doğal kokularını taklit eden bu sistemler, çevre dostu bir çözüm olarak sadece hedef türü etkiliyor. BBC'nin haberine göre; Artvin Çoruh Üniversitesi’nden Prof. Dr. Temel Göktürk, samuray arılarının etkili olabilmesi için en az beş yıl süreyle biyoteknik ve kimyasal yöntemlerin birlikte yürütülmesi gerektiğini belirtiyor.