Kokain ve Crack (Taş) Bağımlılığı Etkileri-Zararları

Kokain çok hızlı ve güçlü bir bağımlılık geliştirir. Genellikle “coke” olarak adlandırılır. Türkiye dışında “snow, girl, lady” isimleri verilmektedir. Kokain, kökeni güney Amerika olan “Erythroxylon Coca” şurubundan elde edilen bir alkoloiddir. Kokain, koka yaprağının başlıca alkaloididir ve yapraklarından kimyasal usüllerle elde edilebilir. Baz kokain, beyaz kristalize bir tozdur. Bu madde; kokusuz, beyaz ve yumuşak ve ekseriya kara benzer bir halde iken çözülebilen bir tuz teşkil etmek üzere hidrolorik asitle işleme tabi tutulur; böylece argodaki ismi olan “kar” (snow) bu şekli alır. Bu madde genellikle asit borik veya sodyum bikarbonat gibi beyaz toz halde maddelerle karıştırılarak seyreltilir

Farmakoloji
Temel farmakodinamik etkisi, sinir uçlarında dopamin adı verilen maddenin geri alımını engellemesidir. Böylece hem D1, hem de D2 reseptörleri aktive olur. Dopamin geri alımının engellemesinin yanında diğer nörotransmitterlerin (norepinefrin, serotonin) geri alımını da engeller. Bunun sonucu sinir uçlarında bu maddeler birikir. Bu maddelerin birikmesi ile bu maddelerin gösterdiği etki de artar. Kokainin beyin kan akımını ve glukoz kullanımını azalttığı bildirilmektedir.

Kokainin etkileri kısa zamanda ortaya çıkar ve kaybolur. Alımını takiben etkisini hemen gösterir. Yaklaşık 30 ile 60 dakika içinde etkisi kaybolur. Bu süre zarfında eğer tekrar kokain alınmazsa yoksunluk belirtileri belirir. Bu belirtiler oldukça tatsızdır. Yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkmaması için dozun hemen tekrarlanması gerekir. Etkisi kaybolmasına rağmen, kan ve idrarda 10 gün süre ile kokain metabolitleri bulunur.

Bağımlılık
Bağımlılık yapıcı etkisi oldukça yüksektir. Psikolojik bağımlılık bir kez kullanıldıktan sonra bile gelişebilir. Tekrarlanan kullanımlardan sonra tolerans gelişir ve fizyolojik bağımlılık oluşur. Kokain kesildiğinde yoksunluk belirtileri ortaya çıkar, ancak bu etkiler eroin, morfin gibi opiyatlar ile karşılaştırıldığında daha düşüktür.

Kullanım yolu
Kokainin saf olarak kullanımı nadirdir. Genellikle şeker tozu ya da prokain ile karıştırılmaktadır. Kimi zaman kokainin içine başka bir uyarıcı madde olan amfetamin de katılabilir.

En sık kullanım yolu iyice ezilmiş tozunun buruna çekilmesidir. Deri altına ya da damara enjeksiyon yolu ile, ya da sigara gibi içmek tarzında da kullanılabilir. Buharının içe çekilmesi en az tehlikeli olan kullanım yoludur. En tehlikeli kullanım yolu damara verilmesi ya da sigara olarak içilmesidir. Ağız yolu ile de kullanılabilir, ancak etkisi bu tarz kullanımda çok düşük olduğu için kullanıcılar tarafından pek tercih edilmez.

Crack (taş), kokainin çok etkili bir formudur. Crack, kokain hidroklorid formundan sodyum bikarbonat ya da amonyum ve su kullanılarak edilir. “Crack” içime hazır, küçük miktarlarda satılır. 10 saniye içinde etkisini gösterir. Bağımlılık etkisi çok yüksek olduğu bir içişten sonra, kişi ikincisini almak için şiddetli bir istek duymaktadır. ABD’de işlenen suçların büyük bölümünün “Crack” alabilmek amacı ile yapıldığı belirtilmektedir.

Etkileri

Kokain alındığı zaman, keyif, çoşkunluk ve neşe verir. Kişinin kendine olan güveni artar. Ruhsal ve fiziksel işlevleri artırdığı için de kullanılmaktadır. Kullanımını takiben taşikardi ya da bradikardi (kalp atışının hızlanması ya da yavaşlaması), pupiller dilatasyon (göz bebeklerinin büyümesi), kan basıncında düşme ya da artma gözlenir.


Kokain yüksek doz kullanıldığı zaman kalp atım hızında artma, tansiyon yüksekliği ortaya çıkar. Sinirlilik, sosyal muhakeme kaybı, yüsek riskli cinsel girişimler, saldırganlık, psikomotor aktivitede artış, ajitasyon, kalp atımında bozukluk, göğüs ağrısı, kas zayıflığı, solunum güçlüğü ve koma gelişir.


İstenmeyen etkiler

Kokain kullanımının çok ciddi yan etkileri vardır. En sık görülen etki burunda kanlanmanın (nasal konjesyon) artışına bağlı olarak görülen burun kanamalarıdır. Bronşlar ve akciğerde hasara neden olur. Tiklere yol açar ve migren benzeri başağrıları oluşturabilir.

En önemli yan etkisi beyin üstüne olan etkileridir. Beyinde enfarktlar (tıkanmalar) oluşturur. Kimi zaman beyin içi kanamalar gözlenir. Beyin üstüne olan bu etkiler kokainin damarları daraltıcı etkisinden kaynaklanmaktadır. Kokain kullananlarda %3-8 oranında sara (epilepsi) nöbetleri gözlenmiştir. En sık epileptik nöbetlere neden olan madde kokain olup, ikinci sırada amfetaminler gelir. Nöbetler, yüksek doz kokain ya da crack kullananlarda daha sık görülen bir yan etkidir.

Myokard enfarktüsü (kalp damarlarında tıkanma) ve aritmi (kalbin ritminde bozulmalar) kokainin kalp üstüne olan istenmeyen etkilerinin başlıcalarıdır. Kokain afrodizyak bir maddedir. kullanıldığı zaman boşalmayı geciktirir. Ancak uzun kullanım sonucu ya da kişi kokain kullanımını bıraktığı zaman iktidarsızlık ile sonuçlanır. Kokain kullanımını takiben paranoid hezeyanlar ve halüsinasyonlar gözlenebilir. Bu durumda kişi hayaller görmeye, her şeyden kuşku duymaya başlar. Bu durum psikoz tablosunu andırır.

Yoksunluk belirtileri

Kokain alımını izleyen bir saat içerisinde “crash” adı verilen depresyona benzer bir tablo oluşur. Bu tablo çöküntü, mutsuzluk, hiçbir şeyden zevk almama, sıkıntı, kaygı, sinirlilik, güçsüzlük, çok uyuma isteği, korkutucu rüyalar ile belirgindir. Bu belirtiler 18 saat sürer. Ağır kullanımda ise bir haftaya kadar uzar. Özellikle 2-4 gün arasında en şiddetli düzeyine varır. Bu dönemde intihar gözlenebilir.

CRACK (TAŞ)

Crack, kokainin çok etkili bir formudur. Crack, kokain hidroklorid formundan sodyum bikarbonat ya da amonyum ve su kullanılarak edilir. Bu yolla elde edilen crack, sigara gibi içilebilmektedir. Kokaini işleyerek küçük kristalimsi bir hal alması sağlanır. İşlenmesinin sonucu olarak crack, vücut tarafından daha hızlı emilir. Sigara gibi içilmesinden dolayı beyne kısa zamanda yüksek dozda madde gitmesini sağlar. Bu yüzden de etkileri kısa süre içinde hissedilmeye başlar.

Crack genellikle 300-500 mg,lık küçük plastik poşetlerde satılır. Kokain genellikle ekonomik düzeyi yüksek olan kişilerce tüketilir. Crack, kokaine oranla çok düşük fiyatlarda satılır. Kokaine oranla ekonomik gözükse de bağımlılık geliştikçe kullanılan miktar arttığından harcanan para da bir süre sonra çok artmaktadır. Amerika’da C, Charlie, Coke, Dust, Snow, Toot, Crack, Freebase, Rock isimleriyle satılır. Türkiye’de ise daha çok “taş” denmektedir.

Etkiler

Diğer sentetik uyuşturucularda da olduğu gibi, kişinin crack diye satın aldığı madde her zaman crack çıkmadığından, etkisinin tam olarak ne olacağını önceden kestirmek çok mümkün değildir. Bu yüzden, aşırı doz kullanımı olmadan da crack kullanımlarında ölüm meydana gelebilir. Bağımlılığı çok çabuk gelişir ve kullanılan miktarı arttırma gerekliliği doğar. Miktar arttıkça harcanan para da arttığından, crack alabilmek için suç işlemeye başlama olasılığı yüksektir. Madde etkisindeyken kişinin kalp atışları hızlanır, kalp krizi geçirme riski yükselir, ani kan basıncı artışı ortaya çıkabilir, aşırı depresif ruh hali ya da intihar eğilimli davranışlar gözlemlenebilir.

Yoksunluk belirtileri

Kokainin yoksunluk belirtileriyle aynıdır. Madde etkisini kaybetmeye başlayınca kişi kendini mutsuz, bitkin, sıkıntılı, kaygılı, hiçbir şeyden keyif alamaz, güçsüz, sinirli hisseder. Uyuma isteği doğar, bazen korkunç rüyalar da görülebilir. Bu çöküntüden kurtulmak için kişide tekrar madde kullanma isteği doğar ve bu durum bir kısır döngüye dönüşür.

İstenmeyen etkiler

Uzun süreli kullanımın sonunda insanlarda sinirli, telaşlı, paranoid bir tablo ortaya çıkabilir. Crack kullanımı çeşitli solumun yolu problemlerine, akciğer ve göğüs ağrılarına yol açabilir.

Kokainin Zararları

Kokain koklayarak veya enjekte edilerek alınan uyarıcı bir maddedir. Bunu kullananlar rahatlık, uyanıklık ve güven hissederler. Vücut ısıları, tansiyonları kalp atışları artar. Ancak bu etkileri yarım saat kadar devam eder. Ardından yorgunluk ve depresyon etkisi olur. Birkaç gün süren bu etki ciddi sonuçlar doğurur. Kullanıcı depresyonu ve yorgunluğu aşmak için sürekli kokain almaya devam eder. Bu da bağımlılığa neden olur. Kokain kullanıcılarda kuvvetli bir psikolojik bağımlılık yapar. Hem maddi sorunlara, hem de paranoya ya da panik ataklara yol açabilir. Aşırı kokain kullanımı başta kalbe zarar verir. Kalp sorunları, göğüs ağrısı ortaya çıkarak ölümcül sonuçlara yol açabilir. Toz kokain burundan sürekli çekilirse burun kıkırdak duvarı zarar görebilir. Bununla birlikte burun kanamalarına ve geniz ülserine neden olabilir. Kokain enjekte ediliyorsa ve kullanılmış şırıngayla yapılıyorsa hepatit ve HIV virüsü bulaşarak karaciğere zarar verebilir. Ayrıca uzun süre kokain kullanmak depresyondan psikoza kadar çeşitli zihinsel sorunlara neden olabilir. Kokain psikozu kullanıcılarda şizofren benzeri belirtiler gösterir.

Kullanımından sonra kişide saldırganlık, gerginlik, öfke ve sıkıntı hali ortaya çıkmaya başlamaktadır. Kullanan kişide, kişilik bozuklukları ve anti sosyallik gibi etkilerinin görüldüğü kanıtlanmıştır. Kokainin aşırı kullanımı, göğüs ağrılarına, kalp problemlerine ve damar tıkanıklıklarına neden olur. Burun yoluyla çekildiğinden burunda kanamalara yol açar. Kullanım sonucu şizofrenikbelirtilerle benzerlik olmaktadır. Bronşlar ve akciğerlere zarar verir ve burunda aşırı kanamalara sebep olmaktadır. Baş ağrılarına sebep olur. Bu maddenin kullanımı halinde zamanla beyinde tıkanmalar oluşur, beyin kanaması ve epilepsi hastalığı riski artar. Aşırı dozda alınması halinde tehlikelidir ve ani ölümlere sebep olur. Kokain yoksunluğunda ise aşırı mutsuzluk, gerginlik, kötü rüyalar görme, güçsüzlük ve uyuma isteği gibi durumlar ortaya çıkmaktadır.



Kokainin Burna Zararları?

Kokain diğer uyuşturucu maddeler gibi kişilerde bağımlılık yapar. Bu bağımlılık beynin hızlı bir şekilde yaşlanmasını sağlar. Toz halindeki kokain burundan çekilerek kullanılır. Bu şekilde kokain kullanmak başta buruna olmak üzere vücuda önemli zararlar verir. Kullanıcılar kısa sürede bu olumsuz etkileri fark edebilir. Solunum artar, kalp atışları hızlanmaya başlar ve düzensizlik olur. Kişi daha hareketli olur,kaslarda kasılma ve gerginlikler oluşur. Kokain kullanımı bir süre sonra merkezi sinir sistemine zarar vermeye başlar. Bu nedenle bulantı ve kusma sorunu yaşanır. Uzun süren burundan kokain çekenlerde sürekli olarak burun çekme tiki meydana gelir. Bu kişilerde nezle ve burun sorunları sıkça yaşanır. Kokain bağımlılarının bazılarında burun deliklerini birbirinden ayıran bölmede delinme meydana gelir. Kokain kullanımı daha doğrusu bağımlılığı uzadıkça kokainin buruna ve vücuda zararları da artar. Cinsel güçte azalma, mide bağırsak sorunları, uykusuzluk, iştahsızlık, kilo verme gibi etkiler ortaya çıkar. Burunda koku alma duyusu da hasar görmeye başlar. Burun cildinde kızarıklık ve kaşıntı ortaya çıkabilir.