Bilmeyenler için çizgi filmin bir roman uyarlaması olduğu bilgisiyle başlayalım.
Heidi, İsviçreli yazar Johanna Spyri tarafından 1880 yılında Almanca olarak yazılmış ve iki bölüm halinde Heidis lehr- und wanderjahre / Heidi kann brauchen, was es gelernt hat isimleri ile okuyuculara sunulmuştur.
Heidi romanı piyasaya sunulduğu andan itibaren büyük bir okuyucu kitlesine ulaşmış ve döneminin en sevilen eserlerinden bir tanesi haline gelmiştir.
Bir eser bu kadar çok sevilince haliyle farklı dillerde de yayınlandı ve neredeyse tüm dünyada popüler bir hale gelerek çocukların sevgilisi oldu. Sonra da Heidi isimli çizgi film izleyiciler ile buluştu. İşte bizi ilgilendiren kısım da tam olarak burada.
İzlediğimiz çizgi filmde Heidi büyükbabasıyla Alp Dağları'nda yaşayan ve herkese yardım eden mutlu bir çocuktu. Sizin ilginizi hiç çekti mi bilmiyoruz ama Heidi çizgi filmlerde hiç ayakkabı giymiyordu.
Biz Heidi'nin özgür bir yapıya sahip olduğu için ayakkabı giymek istemediğini düşünüyorduk ancak gerçekler bizim sandığımızdan çok farklıydı. Heidi'nin hiç ayakkabı giymemesinin altında kitap yazarının İsviçre tarihine gönderdiği bir mesaj yatıyordu.
Gelelim sırlarla dolu hikayeye...
Verdingkinder kelimesini hiç duydunuz mu? Duymadıysanız üzülmeyin çünkü bu kelime İsviçrelilerin bile pek bilmediği bilse de bilmezlikten geldiği bir kelime. Anlamı ise çıplak ayaklı çocuklar.
Çıplak ayaklı çocukların ortaya çıkışı ise tahmin edebileceğiniz gibi İsviçre'ye dayanıyor.
İsviçre, her ne kadar 14 yaşından küçük çocukların çalışmasını engelleyen bir karar almış olsa da bu karara hiçbir zaman uyulmamış ve çocuk emeği sömürüsü 18. yüzyılın sonundan 1960'lı senelerin başına kadar devam etmişti. Çünkü İsviçre halkı çocukları fabrikalarda ve diğer yerlerde köle gibi çalıştırıyorlardı.
İsviçre'de bir sistem uygulanıyordu ve bu sistemde boşanmış ailelerin ya da ebeveynleri hayatını kaybedenlerin çocukları başka ailelerin yanına veriliyordu.
Çocukları sahiplenen bu aileler ise çocukları ya çalıştırıyor ya kiralıyor ya da başka ailelere çalıştırmaları için satıyorlardı. Yani az önceki köle benzetmemiz tamamen gerçekti. Bu çocuklar bir eve sahip olmuyor ve ahırlarda hayvanlar ile beraber uyuyorlardı. Tabii bir de sürekli gördükleri istismar, işkence ve dayak vardı...
Bahsettiğimiz bu çocukların çıplak ayakla gezmelerinin nedeni ise bir aileye sahip olan normal çocuklardan ayırt edilebilmeleriydi.
Çocuk işçiliği ya da köleliğinin bir insanlık suçu olması o dönemde İsviçre'deki kimsenin umurunda olmadı ve herkes bu sisteme oldukça güzel bir şekilde alıştı.
İsviçre'de oldukça normal karşılanan bu suça ilk tepki gösteren kişi ise Rus bir doktor oldu.
Bu Rus doktor çalıştığı çiftlikte denk geldiği çocuk için bir rapor hazırladı. Çocuk, çiftlikte sürekli tacize uğruyor ve şiddet görüyordu. Tüm bunların sonucunda ise hayatını kaybetmişti. Doktorun hazırladığı rapor ise ne yazık ki kimsenin ilgisini çekmedi.
Yine de bu olaydan sonra bazı örgütler ve sendikalar çocuk köleliğine karşı seslerini duyurmaya çalıştılar.
Bazı kesimlerin ses çıkarması ya da tepki göstermesi hiçbir işe yaramadı ve İsviçre'de kölelik sisteminin yasaklanması tam olarak 1981 tarihinde gerçekleşti. Yani düşündüğünüzde bundan bir süre önce İsviçre'de hala çocuklar köle olarak satılmaya ve çalıştırılmaya devam ediliyordu.
İsviçre'nin yıllarca köle olarak kullanılan ve hayal etmesi bile zor olan işkencelere uğrayan bu çocuklardan özür dilemesi ne zaman oldu dersiniz? 2013 yılında.
Evet bundan tam on yıl önce. Ne yazık ki şaka gibi. Yani Heidi hikayesi işte böyle. İzlediğinizden çok farklı değil mi?
