İnsan insanın kurdudur (Homo homini lupus)

Homo homini lupus ya da “insan insanın kurdudur”, bilinen en meşhur Latin özdeyişlerinden birisidir. İnsanların bir kurda benzer şekilde davrandıkları bilinen durumlara atıfta bulunan bir anlam içerir. Bu ifadede, bir yaratık olarak kurdun yırtıcı, acımasız, insanlık dışı, yani uygar olmaktan çok hayvan niteliğine vurgu yapılmaktadır.

“İnsan insanın kurdudur” ifadesi genellikle, modern çağda siyaset felsefesinin ve liberal düşüncenin gelişiminde önemli bir yere sahip olan Leviathan‘ın yazarı İngiliz filozof Thomas Hobbes’a atfedilir.

Hobbes’a göre insan, “herkesin herkese karşı savaşı” (bellum omnium contra omnes) olan “doğa durumu”ndan örgütlü bir topluma; önce insanın yaşamını tehdit edecek bir ‘doğal hukuk’ durumuna, sonra da toplumsal sözleşmesonucu olan pozitif hukuk durumuna doğru ilerler.

Hobbes’un ilgili bağlamda “insan insanın kurdudur” ifadesini kullandığı doğrudur, ancak hiçbir zaman onu kendine mal etmemiştir, ancak muhtemelen modern çağda bu ifadenin anlam ve önemine en çok katkıda bulunan kişi o olmuştur.