Fregoli Sendromu Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Gerçek Vaka Örnekleri
Fregoli Sendromu; kişinin, çevresindeki farklı insanların aslında **tek bir kişi olduğunu** ve bu kişinin **kılık değiştirerek veya taklit ederek** kendisine zarar vermeye çalıştığını düşünmesiyle karakterize edilen, nadir görülen **psikotik bir bozukluktur**.
Delüzyonel yanlış tanıma (delusional misidentification) sendromları arasında yer alır ve genellikle paranoid düşüncelerle birlikte seyreder.
Belirtileri:
- Farklı kişilerin aynı kişi olduğuna inanma
- Sürekli takip edilme veya gözetlenme hissi
- Kimlik karmaşası ve şüphecilik
- Takip edildiğine, zarar göreceğine dair sanrılar
- Yüzleri tanıma veya ayırt etmede zorluk
- Saldırganlık veya kaçınma davranışları
Fregoli Sendromu Hangi Hastalıklarla İlişkili Görülür?
- Paranoid şizofreni
- Bipolar bozukluk (özellikle mani döneminde)
- Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
- Organik beyin hasarı (örneğin epilepsi, tümör)
- Deliryum, demans veya nörolojik hastalıklar
Nedenleri Nelerdir?
- Yüz tanıma merkezlerinin (fusiform yüz girusu) işlev bozukluğu
- Paranoid kişilik yapısı ve travmatik yaşantılar
- Dopamin dengesizliği (özellikle aşırı dopamin aktivitesi)
- Geçirilmiş beyin travmaları
- Şizofreni veya psikotik bozukluk geçmişi
Gerçek Vaka Örneği:
- Bir hasta, onu takip ettiğini düşündüğü bir kişinin farklı kılıklarda karşısına çıktığını, doktoruna, komşusuna, garsona hatta yabancı bir sokak sanatçısına dönüştüğünü iddia etmiştir.
- Hasta, aslında bu kişilerin tek bir kişi olduğunu, sadece görünümünü değiştirdiğini savunmuştur.
Tedavi Süreci:
- Antipsikotik ilaç tedavisi (risperidon, olanzapin vb.)
- Psikiyatri eşliğinde bireysel terapi
- EMG, MR gibi nörolojik görüntülemeler ile beyin taraması
- Yakın gözlem altında destekleyici bakım
- Aile ve çevre bilgilendirmesi (kişiye zarar verilmemesi adına)
🧩 Not: Fregoli Sendromu, Capgras Sendromu ile sıkça karıştırılır. Capgras'ta kişi "yakınlarının yerini bir sahtekar aldı" sanrısı yaşar. Fregoli'de ise "herkes aslında tek bir kişi" inancı vardır
