Akıllı Ayakkabılarla Parkinson’u Tespit Etmek Mümkün
Ayşenur Okatan27/02/2023
Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezinde fiber sensörlü akıllı ayakkabılar geliştirildi.
Günümüzde pek çok alanda giyilebilir teknolojiler geliştiriliyor. Bu alanlardan biri de sağlık. Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezinden (UNAM) Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Ordu ve ekibi “elektrik üretebilen esnek fiberler” projesi kapsamında, yürüyüş bozukluklarından Parkinson’a birçok hastalığın erken tanısının yapılmasını sağlayabilen fiber sensörlü akıllı ayakkabılar geliştirdi.
Fiber sensörlü akıllı ayakkabılarda polimer fiberden üretilen sensörler yer alıyor. Sensörlerin fiberden yapılmasının nedeni, fiberlerin kumaş ipliği gibi örülebilmesi sayesinde pek çok kıyafete kolayca entegre edilebilmesi. Fiberler bu özellikleri ile kalp ritmi ve sıcaklık gibi vücudun farklı bölgelerindeki verileri de toplayabiliyor.
Geliştirilen fiber sensörlü akıllı ayakkabılarla kişinin yürüyüş davranışları tespit ediliyor. Örneğin Parkinson hastalığı riski bulunanların zamanla değişen yürüyüş davranışları ayakkabıya yerleştirilen sensörlerle takip edilerek veri toplanıyor. Veriler her iki ayak için de ayrı ayrı alınabiliyor. Sensörler bu işlemi ayağın hangi noktasına (öne, yana, içe, baş parmağa ya da serçe parmağa doğru daha çok basma gibi) veya hangi ayağa ne kadar ağırlık verildiğinin ölçülmesiyle yapıyor. Akıllı ayakkabıların ayrıca akıllı telefonlarla ve saatlerle uyumlu olarak çalışması için de araştırmalar yapılıyor. İlerleyen zamanlarda sensör tarafından algılanan yürüyüş değişikliği akıllı telefonda uyarı vererek bu konuda doktora danışılması gerektiğini belirtebilecek ve bu şekilde erken tanıda kolaylık sağlanabilecek. Geliştirilen sensörler ayrıca normal ayakkabılarda da kullanılabiliyor.
Sensörlerin sağladığı ölçümlerle düz taban gibi ayak problemleri olanlar için kişiye uygun tabanlıklar geliştirilebiliyor. Böylece hastanın ayak problemlerinin ortadan kaldırılması hedefleniyor.
