Durum Zarfı
Fiil veya fiilimsileri durum bakımından sınırlandıran sözcüklerdir. Fiil veya fiilimsiye sorulan “ nasıl “ sorusunun cevabıdır.- Çayı güzel demle. ( demlemek fiilini sorulan nasıl sorusunun cevabı güzel sözcüğü olduğu için durum zarfı görevindedir. )
- Artık, bu işlerden sıkıldım. ( fiile sınırlama anlamı verdiği için durum zarfı )
- Bu okulu mutlaka bitireceğim. ( fiile kesinlik anlamı verdiği için durum zarfı )
- Belki o da gelir. ( fiile olasılık anlamı verdiği için durum zarfı )
- İnşallah, güzel geçer tatilimiz. ( fiile dilek anlamı verdiği için durum zarfı )
Zaman Zarfı
Fiil veya fiilimsileri zaman bakımından sınırlandıran sözcüklerdir. Fiil veya fiilimsiye sorulan “ ne zaman “ sorusunun cevabıdır.- Bir gece, ansızın gelebilirim. ( fiile sorulan ne zaman sorusuna cevap verdiği için zaman zarfı )
- Gece, yalnız insanların zamanıdır. ( burada gece sözcüğü zaman sözcüğü olmasına rağmen herhangi bir soruya cevap vermediği için zaman zarfı olamaz. )
Fiil veya fiilimsileri yer yön bakımından sınırlandıran sözcüklerdir. Fiil veya fiilimsiye sorulan “ nereye “ sorusunun cevabıdır. İçeri, dışarı, aşağı, yukarı, ileri, geri gibi yer yön bildiren sözcüklerden oluşur.
- Yukarı çıkalım mı? ( nereye çıkalım sorusuna cevap verdiği için yer yön zarfıdır.
Yukarı – y – a çıkalım mı? ( bu örneğin yukarıdaki örnekten tek farkı – e durum ekini almasıdır. Bu durumda zarf değil isim olur. )
Ölçü / Miktar / Azlık Çokluk Zarfı
Miktar zarfının diğer zarflardan farklı olarak fiil ve fiilimsinin yanı sıra sıfat tamlaması, adlaşmış sıfat ve zarfları da miktar yönünden sınırlandırmasıdır. Bu sözcük ve sözcük gruplarına sorulan “ ne kadar “ sorusunun cevabıdır.- Çoksıcak bir kahve istiyorum. ( sıcak bir kahve sıfat tamlamasına sorulan ne kadar sorusunun cevabıdır. )
- En güzeli senin kadar sevilmedi. ( güzeli adlaşmış sıfatına sorulan ne kadar sorusunun cevabıdır. )
- Bu konuda pek başarılı olduğunu düşünmüyorum. ( başarılı olduğu sıfat fiiline sorulan ne kadar sorusunun cevabıdır. )
- Bu ayrıntıyı çok güzel yakalamışsın. ( güzel durum zarfına sorulan ne kadar sorusunun cevabıdır. )
- Bu konuya çok çalışmalısın. ( fiile sorulan ne kadar sorusunun cevabıdır. )
Soru Zarfı
Fiilleri soru bakımından sınırlandıran sözcüklerdir. Anlamına göre nasıl, ne kadar, ne zaman, neden, niye, niçin soruları soru zarfı olarak kullanılabilinir.- Buraya nasıl geldin? ( sou sözcüğü fiili sınırlandırıyor bundan dolayı soru zarfıdır. Soruya cevap verdiğimizde ( yürüyerek ) cevap zarf oluyor. )
- Nasıl bir kıyafet istiyorsun? ( burada soru sözcüğü fiili değil ismi niteliyor, verdiğimiz cevap ( kırmızı ) sıfat oluyor. Bu yüzden soru zarfı değil soru sıfatı olur. )