Meslek Hastalığı Nedir?
Tanım: İşin yürütümü sırasında maruz kalınan etkenlere (toz, kimyasallar, titreşim, zarf, gürültü vb.) bağlı gelişen hastalıklar.
Yasal Dayanak: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile SGK Meslek Hastalıkları Tüzüğü.
Türkiye’de meslek hastalıkları konusundaki farkındalığı artırmak, hem çalışanların sağlığını korumak hem de iş yerlerinin yasal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamak açısından kritik öneme sahiptir.
Türkiye’de En Sık Görülen Meslek Hastalıkları
Solunum Yolu Hastalıkları
Örnek: Pnömokonyoz (kömür işçiliği), asbestoz, silikozis.
Riskli Sektörler: Maden, inşaat, seramik, cam.
Deri Hastalıkları
Örnek: Dermatit, egzama, kontakt alerji.
Riskli Sektörler: Kimya, temizlik, gıda işleme.
Kas-iskelet Sistemi Hastalıkları
Örnek: Bel fıtığı, tendonit, karpal tünel sendromu.
Riskli Sektörler: Ağırlık kaldırma, tekrarlayan hareket gerektiren işler.
İşitme Kayıpları
Örnek: Gürültüye bağlı işitme kaybı.
Riskli Sektörler: Metal imalat, makine atölyeleri, havacılık.
Mesleki Kanserler
Örnek: Asbest maruziyetine bağlı mezotelyoma, benzen ve solvent kaynaklı lösemi.
Riskli Sektörler: Kimya, petrol, lastik ve otomotiv.
Tanı ve Bildirim Süreçleri
Çalışan Hakları: Çalışan, meslek hastalığı belirtisi gördüğünde işverene ve hekimna başvurmalı.
Resmi Prosedür: Aile hekimi veya iş yeri hekiminden “meslek hastalığı şüphesi” raporu alınarak SGK İl Müdürlüğü’ne bildirim yapılır.
Tazminat ve Haklar: Onaylanan meslek hastalığı sonrasında sürekli iş göremezlik geliri, maluliyet aylığı ve iş göremezlik ödeneği talep edilebilir.
Önleme ve Koruyucu Tedbirler
Risk Değerlendirmesi: İşyerinde kimyasal, fiziksel ve biyolojik etkenlerin analizi.
Kişisel Koruyucu Donanım (KKD): Maske, eldiven, iş elbisesi, kulak koruyucularının doğru kullanımı.
Eğitim ve Farkındalık: Düzenli iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, uyarı işaretleri ve broşürler.
Periyodik Sağlık Kontrolleri: İşe giriş, periyodik ve iş değiştirme muayeneleri.
Tanım: İşin yürütümü sırasında maruz kalınan etkenlere (toz, kimyasallar, titreşim, zarf, gürültü vb.) bağlı gelişen hastalıklar.
Yasal Dayanak: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile SGK Meslek Hastalıkları Tüzüğü.
Türkiye’de meslek hastalıkları konusundaki farkındalığı artırmak, hem çalışanların sağlığını korumak hem de iş yerlerinin yasal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamak açısından kritik öneme sahiptir.
Türkiye’de En Sık Görülen Meslek Hastalıkları
Solunum Yolu Hastalıkları
Örnek: Pnömokonyoz (kömür işçiliği), asbestoz, silikozis.
Riskli Sektörler: Maden, inşaat, seramik, cam.
Deri Hastalıkları
Örnek: Dermatit, egzama, kontakt alerji.
Riskli Sektörler: Kimya, temizlik, gıda işleme.
Kas-iskelet Sistemi Hastalıkları
Örnek: Bel fıtığı, tendonit, karpal tünel sendromu.
Riskli Sektörler: Ağırlık kaldırma, tekrarlayan hareket gerektiren işler.
İşitme Kayıpları
Örnek: Gürültüye bağlı işitme kaybı.
Riskli Sektörler: Metal imalat, makine atölyeleri, havacılık.
Mesleki Kanserler
Örnek: Asbest maruziyetine bağlı mezotelyoma, benzen ve solvent kaynaklı lösemi.
Riskli Sektörler: Kimya, petrol, lastik ve otomotiv.
Tanı ve Bildirim Süreçleri
Çalışan Hakları: Çalışan, meslek hastalığı belirtisi gördüğünde işverene ve hekimna başvurmalı.
Resmi Prosedür: Aile hekimi veya iş yeri hekiminden “meslek hastalığı şüphesi” raporu alınarak SGK İl Müdürlüğü’ne bildirim yapılır.
Tazminat ve Haklar: Onaylanan meslek hastalığı sonrasında sürekli iş göremezlik geliri, maluliyet aylığı ve iş göremezlik ödeneği talep edilebilir.
Önleme ve Koruyucu Tedbirler
Risk Değerlendirmesi: İşyerinde kimyasal, fiziksel ve biyolojik etkenlerin analizi.
Kişisel Koruyucu Donanım (KKD): Maske, eldiven, iş elbisesi, kulak koruyucularının doğru kullanımı.
Eğitim ve Farkındalık: Düzenli iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri, uyarı işaretleri ve broşürler.
Periyodik Sağlık Kontrolleri: İşe giriş, periyodik ve iş değiştirme muayeneleri.
