Paganizm, kökenleri dünyanın kadim doğa dinlerine uzanan bir inanç biçimi ve bu dinlerin genel adıdır.
20. yüzyıldan itibaren paganizm terimi (ya da neopaganizm), İbrahimi dinler öncesi eski pagan dinlerinin yeniden canlandırılmasıyla tanımlayıcı hale gelmiştir. [1] Günümüzde Paganizmin geniş çeşitliliği içinde farklı teolojik yaklaşımlar bulunmaktadır. Bazı paganlar politeist inançlara sahip olup isimleri Avrupa folklorü ve mitolojisinden de tanıdık olabilen çok sayıda Tanrı ve Tanrıçaların izinden giderken, diğerleri monoteist inançlara sahip olup Tanrı ve Tanrıçanın ötesinde cinsiyeti belirgin olmayabilen tek bir yaratıcı güce inanır ve yine başkaları duoteist inançlara sahip olup kendilerini kozmik bir çifte adar. (Tanrıça ve Tanrı veya Hanım ve Efendi) [2]
Bu terim fazlasıyla geniş olduğundan ve tanımları muğlak olduğundan çoğu kez bu başlık altında incelenebilecek bir din tanımlanırken daha belirli isimler tercih edilir; politeizm, şamanizm, animizm veya panteizm gibi. Paganizm, batı dillerinde Latince "kırsal" anlamına gelen paganus kelimesinden türemiştir.
Pagan Sınıflandırması
Isaac Bonewits tarafından yapılmış pagan tasnifi:
Paleo-Paganizm: "Neopaganizm" teriminin karşıtı olan bir retronim, diğer kültürler tarafından müdahaleye maruz kalmamış pagan kültürlerini tanımlamakta kullanılmaktadır. Bu terim Hinduizm, Şinto, göç öncesi Germen paganizmi, Kelt politeizmi, Yunan ve Roma dinleri.
Mezo-Paganizm: Monoteistik, dualistik veya teistik olmayan dünya görüşleri, inanç veya öğretilerden etkilenmiş olsa da dini uygulamalar açısından bağımsızlığını korumuş pagan kültürlerini tanımlar. Buna Amerikan yerlileri, Avustralya aborijinleri, Farmasonluk, Teosofi ve Sihizm vb. dahildir.
Neopaganizm: Modern insanlar tarafından çoğunlukla doğa ile (insanlık ve yaşam arasında) yeniden sıkı bir bağ kurmak temelinden yola çıkan, doğal, Hristiyanlık öncesi veya diğer doğa temelli ruhani öğreti ve inançların yeniden canlandırılmaya çalışılması. Bu tanıma Slavianstvo, Neo-Druidizm ve Vika dahildir.
20. yüzyıldan itibaren paganizm terimi (ya da neopaganizm), İbrahimi dinler öncesi eski pagan dinlerinin yeniden canlandırılmasıyla tanımlayıcı hale gelmiştir. [1] Günümüzde Paganizmin geniş çeşitliliği içinde farklı teolojik yaklaşımlar bulunmaktadır. Bazı paganlar politeist inançlara sahip olup isimleri Avrupa folklorü ve mitolojisinden de tanıdık olabilen çok sayıda Tanrı ve Tanrıçaların izinden giderken, diğerleri monoteist inançlara sahip olup Tanrı ve Tanrıçanın ötesinde cinsiyeti belirgin olmayabilen tek bir yaratıcı güce inanır ve yine başkaları duoteist inançlara sahip olup kendilerini kozmik bir çifte adar. (Tanrıça ve Tanrı veya Hanım ve Efendi) [2]
Bu terim fazlasıyla geniş olduğundan ve tanımları muğlak olduğundan çoğu kez bu başlık altında incelenebilecek bir din tanımlanırken daha belirli isimler tercih edilir; politeizm, şamanizm, animizm veya panteizm gibi. Paganizm, batı dillerinde Latince "kırsal" anlamına gelen paganus kelimesinden türemiştir.
Pagan Sınıflandırması
Isaac Bonewits tarafından yapılmış pagan tasnifi:
Paleo-Paganizm: "Neopaganizm" teriminin karşıtı olan bir retronim, diğer kültürler tarafından müdahaleye maruz kalmamış pagan kültürlerini tanımlamakta kullanılmaktadır. Bu terim Hinduizm, Şinto, göç öncesi Germen paganizmi, Kelt politeizmi, Yunan ve Roma dinleri.
Mezo-Paganizm: Monoteistik, dualistik veya teistik olmayan dünya görüşleri, inanç veya öğretilerden etkilenmiş olsa da dini uygulamalar açısından bağımsızlığını korumuş pagan kültürlerini tanımlar. Buna Amerikan yerlileri, Avustralya aborijinleri, Farmasonluk, Teosofi ve Sihizm vb. dahildir.
Neopaganizm: Modern insanlar tarafından çoğunlukla doğa ile (insanlık ve yaşam arasında) yeniden sıkı bir bağ kurmak temelinden yola çıkan, doğal, Hristiyanlık öncesi veya diğer doğa temelli ruhani öğreti ve inançların yeniden canlandırılmaya çalışılması. Bu tanıma Slavianstvo, Neo-Druidizm ve Vika dahildir.
