Monosakkaritler (Basit Şekerler)
Sindirilerek daha küçük birimlere parçalanamazlar. Daha büyük yapılı karbonhidratların yapı taşlarıdır. Bazı monosakkaritler tatlıdır. Üç karbonlu olanlar trioz, dört karbonlular tetroz, beş karbonlular pentoz, altı karbonlular heksoz adını alırlar.
İçerdikleri C sayısına göre monosakkaritler:
3C’li şekerler : Gliser aldehit (Triozlar)
5C’li şekerler : Riboz, Deoksiriboz (Pentozlar)
6C’li şekerler :
Glikoz, Galaktoz, Fruktoz (Heksozlar)
Beş Karbonlu Monosakkaritler
Beş karbonlu pentozlardan ribozlar (C⁵H¹⁰O⁵) ve deoksiribozlar (C⁵H¹⁰O⁴) nükleik asitlerin yapısına girerler.
Riboz: Deoksiribozlara göre 1 oksijen fazlası olan ribozlar; RNA nükleotitlerinde, ATP moleküllerinde, NADP-NAD-FAD gibi koenzimlerin yapısında bulunurlar
Deoksiriboz: Deoksiriboz şekerleri ise DNA nükleotitlerinin yapısında bulunur.
Altı Karbonlu Monosakkaritler
Heksozların en önemlileri glikoz, fruktoz ve galaktoz dur.
Bu 3 bileşik izomerdir (formülleri (C⁶H¹²O⁶) aynı ama bağlanış şekilleri farklıdır). Bu moleküller sindirilmeden kana karışırlar. Bütün canlılardaki solunum olaylarının ham maddesidir.
Glikoz: Üzüm şekeri veya kan şekeri olarak bilinir. Yaşam için en önemli karbonhidratlardan biridir. Polisakkaritlerin yapı taşıdır (monomeridir). Hücreler glikozu bir enerji kaynağı ve metabolik reaksiyonlarda bir ara ürün olarak kullanırlar. Glikoz fotosentezin (ve kemosentezin) ana ürünlerinden biridir ve hücresel solunum glikozla başlar.
Fruktoz: Bitkiler tarafından üretilir. Meyvelerde bol miktarda bulunur, çok tatlıdır. Disakkarit olan sakkarozun yapısına katılır, polisakkaritlerin yapısına katılmaz.
Galaktoz: Süt şekeridir dolayısıyla da sadece memeli hayvanlar ve bazı bakteriler tarafından üretilir.
Sindirilerek daha küçük birimlere parçalanamazlar. Daha büyük yapılı karbonhidratların yapı taşlarıdır. Bazı monosakkaritler tatlıdır. Üç karbonlu olanlar trioz, dört karbonlular tetroz, beş karbonlular pentoz, altı karbonlular heksoz adını alırlar.
İçerdikleri C sayısına göre monosakkaritler:
3C’li şekerler : Gliser aldehit (Triozlar)
5C’li şekerler : Riboz, Deoksiriboz (Pentozlar)
6C’li şekerler :
Glikoz, Galaktoz, Fruktoz (Heksozlar)
Beş Karbonlu Monosakkaritler
Beş karbonlu pentozlardan ribozlar (C⁵H¹⁰O⁵) ve deoksiribozlar (C⁵H¹⁰O⁴) nükleik asitlerin yapısına girerler.
Riboz: Deoksiribozlara göre 1 oksijen fazlası olan ribozlar; RNA nükleotitlerinde, ATP moleküllerinde, NADP-NAD-FAD gibi koenzimlerin yapısında bulunurlar
Deoksiriboz: Deoksiriboz şekerleri ise DNA nükleotitlerinin yapısında bulunur.
Altı Karbonlu Monosakkaritler
Heksozların en önemlileri glikoz, fruktoz ve galaktoz dur.
Bu 3 bileşik izomerdir (formülleri (C⁶H¹²O⁶) aynı ama bağlanış şekilleri farklıdır). Bu moleküller sindirilmeden kana karışırlar. Bütün canlılardaki solunum olaylarının ham maddesidir.
Glikoz: Üzüm şekeri veya kan şekeri olarak bilinir. Yaşam için en önemli karbonhidratlardan biridir. Polisakkaritlerin yapı taşıdır (monomeridir). Hücreler glikozu bir enerji kaynağı ve metabolik reaksiyonlarda bir ara ürün olarak kullanırlar. Glikoz fotosentezin (ve kemosentezin) ana ürünlerinden biridir ve hücresel solunum glikozla başlar.
Fruktoz: Bitkiler tarafından üretilir. Meyvelerde bol miktarda bulunur, çok tatlıdır. Disakkarit olan sakkarozun yapısına katılır, polisakkaritlerin yapısına katılmaz.
Galaktoz: Süt şekeridir dolayısıyla da sadece memeli hayvanlar ve bazı bakteriler tarafından üretilir.