Kimileri için yalnızlık, hoşlanmanın ya da hoşlanmamanın ötesinde bir fobi! Nasıl ki yükseklik, karanlık, örümcek gibi çeşit çeşit fobi varsa; yalnızlığın da fobisi mevcut: Monofobi
Bireylerde sıkça görülen anksiyete bozukluklarından biri olan fobi, gündelik hayatı ve buna bağlı olarak yaşam kalitesini olumsuz etkiliyor. Adına aşina olduğumuz ve hemen hemen her yerde rastlamaya artık alıştığımız fobilerin yanı sıra, adını çokça duymadığımız; ancak dünyada pek çok kişinin muzdarip olduğu fobiler de var. Monofobi, yani yalnızlık korkusu da bunlardan biri.
Monofobi nedir?
Otofobi, eremofobi, isolofobi olarak da adlandırılabilen monofobi, bireyin yalnızlığa ve/veya yalnızlık hissine karşı ileri derecede korku duyduğu ve bunu takıntı haline getirdiği psikolojik bir rahatsızlıktır. Özellikle ergenlik çağındaki bireylerde daha sık rastlanan bu rahatsızlık, yetişkinlerde de görülebilmektedir. Monofobik bir birey, yalnız olduğu esnada başına gelebilecek felaketlerden ya da yalnızlığın bir çeşit dışlanma ve sosyal çevrelerde istenmeyen kişi ilan edilme hali olmasından ötürü anksiyete hissedebilir. Hissedilen anksiyetenin kaynağı hangisi olursa olsun, monofobik bireyler insanları hem fiziksel hem de duygusal bir koruma kalkanı olarak görür ve kalkan görevi gören her bir kişinin hep yanında, etrafında olmasını ister.
Bireylerde neden monofobi oluşur?
Bireylerin monofobik olmasının ardında pek çok farklı neden bulunabilir:
Travmatik şekilde terk edilme,
Sevilen ve yakınlık duyulan bir kimsenin kaybı,
Bireyin yalnız olduğu esnada yaşadığı olumsuz bir hadise,
Bireyin başından geçen travmatik durumlar/olaylar
monofibinin oluşumuna zemin hazırlayan başlıca sebepler olarak görülebilir. Öte yandan, uzmanlar; kimi bireylerin hiçbir sebebe sahip olmaksızın da monofobik bireyler haline gelebileceğinin altını çizmektedir.
Monofobik semptomlar nelerdir?
Monofobi, diğer psikolojik rahatsızlıklarda olduğu gibi, bireyin fiziksel semptomlar göstermesine de neden olabilmektedir. Bu semptomlardan bazıları şunlardır:
Baş dönmesi
Bayılma hissi
Hızlı kalp atışı
Titreme
Terleme
Bağırsak rahatsızlıkları
Nefes darlığı veya normalden daha derin ve hızlı nefes alma (hipervantilasyon)
Monofobi tedavi edilebilir mi?
monofobi tedavi edilebilen bir psikolojik rahatsızlıktır. Üstelik uzmanlar, monofobiye neden olabilecek travmatik bir geçmişi olmayan; fakat yine de kendisini monofobiden muzdarip hisseden bireylerin de bu tedaviden yararlanabileceğinin ve hatta yararlanması gerektiğinin altını çizmektedir. Diğer fobi tedavilerinde olduğu gibi, monofobide de en fazla önerilen tedavi yöntemi ERP (Maruz Bırakarak Tepki Önleme)’dir. Korkuların, takıntıların ve zorlanmaların tetiklendiği durumlar yaratılarak bireyin terapisti tarafından adım adım bu durumlara maruz bırakıldığı ve zamanla aynı durumlara farklı tepki vermeyi öğrenerek iyileşme sürecine adım attığı ERP’ye monofobiyi yenmek için başvurulabilir.
