Matematiğin alt branşlarından olan Topoloji, geometrik cisimlerin ve yüzeylerin özelliklerini inceleyen fakat açıları ve uzunluklarıyla ilgilenmeyen geometri dalıdır. Çok ilginç ve dikkat çekici geometrik şekillerle uğraşılmakta ve matematiksel olarak enteresan nesneler bulunmaktadır. Topolojinin konusu olan en önemli nesnelerden birisi de Möbius Şeridi’dir. 1861 yılında Möbius Şeridi hakkında ilk tanımlamaları ortaya çıkaran ve matematiksel olarak açıklayan kişi Johann Benedict Listing olmasına rağmen, konu hakkında topolojik olarak çalışmalar gerçekleştiren August Ferdinand Möbius’tur. Herkesin günlük hayatında basitçe elde edebildiği bir geometrik nesnenin ne anlam ifade ettiği August Ferdinand tarafından teorileştirilmiştir.
Möbius Şeridi, herhangi bir uzunlukta dikdörtgen bir kağıdı ucundan tutup aynı zamanda 180 derece çevirip şeridin diğer ucuna yapıştırarak oluşur. Oluşan nesne, 1 yüzü ve 1 kenarı olan bir şerittir. August Ferdinand Möbius, şeridin tek yüzlü olmasını yönlendirilemiyor olmasıyla açıklamıştır. Möbius Şeridi, ilk zamanlarda tam olarak anlaşılamadığı için dikkat çekmemiştir. Fakat bir matematikçi ve gökbilimci olan M.C.Escher’in çizdiği şekiller sayesinde belirgin hale gelmiştir. Escher, çizdiği şekil üzerinde karıncalar yürüterek şeridin anlamını belirginleştirmiştir.
Basit bir anlatımla, normal şartlarda bir yüzeyin iki tarafı olur. Bir yüzeyden diğer taraftaki yüzeye geçmek için ise delik açmaktan başka çözüm yolu yoktur. Möbius Şeridi’ni dikkate aldığımızda ise şerit üzerindeki herhangi bir noktadan hareket etmeye başlandığında bütün yüzey alanları taranarak başlangıç noktasına geri dönülür ve bu döngü sonsuza dek tekrarlanır. Yani elinizi kaldırmadan şeridin bir yüzeyini boyamaya başladığınızda, şeridin tamamını boyamış olacaksınız. Teoriye ait matematiksel bir denklem ve bu denklemden elde edilen şekil de literatürde tanımlanmıştır. Analitik Geometri derslerinde kübik denklemler başlığı altındaki bu denklemi anlamak için bir miktar trigonometri bilmek gerekir.
Möbius Şeridi, aynı zamanda sonsuzluk (infinity) sembolünün de ilham kaynağıdır. Avengers Endgame filminde sonsuzluk döngüsünün 3 boyutlu bir ifadesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Filmde Tony Stark, zamanda yolculuk yapmayı mümkün kılmak adına bu teoriden faydalanır. Şeridin üzerinde daha önce geçtiğiniz bir yere tekrar gitmenizin mümkün olduğundan yola çıkarak geçmişe gidiliyor. Benzer bir yaklaşım son günlerde oldukça popüler olan Dark adlı dizide de işlenmiştir.
Mechtekno
Möbius Şeridi, herhangi bir uzunlukta dikdörtgen bir kağıdı ucundan tutup aynı zamanda 180 derece çevirip şeridin diğer ucuna yapıştırarak oluşur. Oluşan nesne, 1 yüzü ve 1 kenarı olan bir şerittir. August Ferdinand Möbius, şeridin tek yüzlü olmasını yönlendirilemiyor olmasıyla açıklamıştır. Möbius Şeridi, ilk zamanlarda tam olarak anlaşılamadığı için dikkat çekmemiştir. Fakat bir matematikçi ve gökbilimci olan M.C.Escher’in çizdiği şekiller sayesinde belirgin hale gelmiştir. Escher, çizdiği şekil üzerinde karıncalar yürüterek şeridin anlamını belirginleştirmiştir.
Basit bir anlatımla, normal şartlarda bir yüzeyin iki tarafı olur. Bir yüzeyden diğer taraftaki yüzeye geçmek için ise delik açmaktan başka çözüm yolu yoktur. Möbius Şeridi’ni dikkate aldığımızda ise şerit üzerindeki herhangi bir noktadan hareket etmeye başlandığında bütün yüzey alanları taranarak başlangıç noktasına geri dönülür ve bu döngü sonsuza dek tekrarlanır. Yani elinizi kaldırmadan şeridin bir yüzeyini boyamaya başladığınızda, şeridin tamamını boyamış olacaksınız. Teoriye ait matematiksel bir denklem ve bu denklemden elde edilen şekil de literatürde tanımlanmıştır. Analitik Geometri derslerinde kübik denklemler başlığı altındaki bu denklemi anlamak için bir miktar trigonometri bilmek gerekir.
Möbius Şeridi Nerelerde Karşımıza Çıkıyor?
Peki bu teori günlük yaşantımızda bize ne fayda sağlıyor? Özellikle mekanik aksamlarda, motor veya vantilatör kayışlarının Möbius Şeridi’ne benzer şekilde entegrasyonu gerçekleşir. Bu sayede iki yüze sahip şeritlere kıyasla daha az aşınma oluşur. Yani, düz bir şekilde bağlandığında sadece tek bir yüz kullanılacağı için aşınma daha fazladır. Fakat Möbius Şeridi gibi bağlandığında eşit oranda yıpranma gerçekleşir.
Möbius Şeridi, aynı zamanda sonsuzluk (infinity) sembolünün de ilham kaynağıdır. Avengers Endgame filminde sonsuzluk döngüsünün 3 boyutlu bir ifadesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Filmde Tony Stark, zamanda yolculuk yapmayı mümkün kılmak adına bu teoriden faydalanır. Şeridin üzerinde daha önce geçtiğiniz bir yere tekrar gitmenizin mümkün olduğundan yola çıkarak geçmişe gidiliyor. Benzer bir yaklaşım son günlerde oldukça popüler olan Dark adlı dizide de işlenmiştir.
Mechtekno
