Kayılar Anadolu’ya geldiklerinde aslında küçük bir aşiretten ibaret olup, imtiyazlı bir hanedana mensup değildi. Ancak dönemin ruhunu iyi okuyarak ve fetih ruhunu da buna katarak koskoca bir imparatorluğun temellerini atmışlardı. Halen Anadolu’nun pek çok yerinde Kayı isimli köy, dere ve mevki ismi bulunmaktadır. Kayı boyu mensupları ise günümüzde, Erzincan, Kastamonu, Eskişehir, Bursa, Denizli, Isparta, Burdur, Muğla, Aydın, İzmir ve Afyonkarahisar civarındaki ilçe, kasaba ve köylerde yaşamaktadırlar.
ERTUĞRUL GAZİ'NİN KÖKENİ
Ertuğrul Gazi’nin ataları, 9. yüzyıldan sonra Selçuklularla birlikte Ceyhun nehrini geçerek İran’a gelmiştir. Horasan bölgesinde Merv ve Mahan’a yerleşen Kayılar, Moğol saldırıları sebebiyle önce Azerbaycan’a, ardından da Sultan Tuğrul ve Alparslan’ın emirlerinin himayesinde Doğu Anadolu’da Ahlat bölgesine yerleşmiştir. Buradan Anadolu’ya düzenlenen akınlara katılmışlardır.
Daha sonra Ahlat emirlerine bağlanarak Gürcüler’e ve Trabzon Rum İmparatorluğu’na karşı savaşmışlardır. 13. yüzyıl başlarında Ahlat’ın Eyyubiler'e geçmesi ve ardından Moğol istilası sebebiyle Mardin’e gelerek kendileri gibi Kayı boyuna mensup Artukoğulları’na bağlanmışlardır.
HAYME ANA DEVLET ANA KİMDİR?
Hayme Ana, Güngüz Alp’in eşidir. Ertuğrul Gazi’nin annesi, Osman Gazi’nin de ninesidir. Oğlu Ertuğrul Gazi ile torunu Osman Gazi’yi Türk-İslam geleneklerine göre yetiştirmesi, Kayı boyuna analık yapması ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşuna vesile olmasından dolayı "Devlet Ana" olarak da anılmıştır. Türbesi, Kayı boyunun yaylak olarak kullandığı Domaniç’in Çarşamba köyündedir. Türbe, Sultan II. Abdulhamid döneminde 1892 yılında inşa edilmiştir.
HALİME HATUN VE ÇOCUKLARI
Ertuğrul Bey’in eşiHalime Hatun hakkında tarihte fazla bir bilgi yoktur. Evliliklerinden Savcı Bey, Gündüz Alp ve Osman Bey adlarında üç oğulları olmuştur. 1281 yılında vefat ettiği kabul edilenHalime Hatun'un mezarı Kayı boyunun kışlağı olan Söğüt’te Ertuğrul Gazi türbesinin bahçesindedir.
ERTUĞRUL GAZİ'NİN MOĞOLLARLA SAVAŞI
Moğol saldırılarının Erzurum bölgesinde şiddetlenmesiyle Sungur Tekin ve Gündoğdu (Ertuğrul Gazi'nin abileri) Ahlat’a geri dönmüşlerdir. Ertuğrul Gazi ve kardeşi Dündar Bey ise batıya doğru göç ettikleri sırada bir Moğol birliğiyle savaşan Selçuklu ordusuna yardım ederek savaşın kazanılmasında önemli rol oynamışlardır. Fakat sadece tarihçi Neşri’nin kaydettiği bu rivayet, Moğolların Anadolu’ya giriş tarihi olan 1236'da Kayıların Anadolu’nun batısında bulunuyor olmaları sebebiyle ihtiyatla karşılanmalıdır.
Bununla birlikte Ertuğrul Gazi’nin Ahlat’tan batıya göçtüğü dönem, Moğol akınlarının Doğu Anadolu’ya ulaştığı dönemdir. Nitekim Moğollar’ın buradaki ilk saldırısı da 1231’de Kemaleddin Ahmed Kervansarayı’nı yağmalamalarıdır. Bu olay üzerine Sultan Alaaddin Keykubad, Moğol hanı Ögeday'a bir elçi göndermiştir. Ögeday ise, gönderdiği bir ferman ile Alaaddin’in kendi egemenliğini tanımasını istemiştir.
Alaaddin Keykubad, bu fermandan kısa bir süre sonra vefat etmiş, Selçuklu ve Oğuz boyları için felaket yaklaşmaya başlamıştır. Moğol komutanı Baycu Noyan 1242 yılının sonlarında Erzurum’u zaptederek halkı kılıçtan geçirmiş, bir yıl sonra da Anadolu Selçuklu Devleti’nin Moğollar’a bağlı bir devlet olmasına neden olan Kösedağ Savaşı (1243) gerçekleşmiştir. Bu dönemde Ertuğrul Gazi artık bir uç beyi olarak Söğüt ve Domaniç bölgesinde Moğol baskısından uzak bir şekilde Bizans kalelerine akınlar düzenlemektedir.
KAYILARIN SÖĞÜT'E GELİŞİ
Ertuğrul Gazi ilk olarak Sultan I. Alaaddin maiyyetinde 340 kişi ile Ankara yakınlarındaki Karacadağ’ı yurt tutmuştur. Burada bir süre kaldıktan sonra oğlu Savcı Bey'i Sultan’a gönderen Ertuğrul Gazi, yeni yurt isteğinde bulunmuştur. Ardından Söğüt’e gelerek Bizans kasaba ve köylerine akınlarda bulunmuştur. Alaaddin Keykubad’ın 1231 yılında İznik Rum İmparatorluğu’yla Eskişehir yakınlarındaki Ermeni Derbendi'nde yaptığı savaşa da katılarak muharebenin kazanılmasında büyük rol oynayan Ertuğrul Gazi'ye Eskişehir ve çevresi (Sultanöyüğü) verilmiştir.
1231'de Karacahisar’ı ve daha sonra Söğüt’ü ele geçiren Ertuğrul Gazi’ye bu bölge yurtluk olarak verilmiştir. Nitekim 1277’de gerçekleşen Alaaddin Siyavuş (Cimri) olayından sonra 3. Gıyaseddin Keyhüsrev (1264-1283) hükümdar olunca, Ertuğrul Gazi’nin onun huzuruna çıkarak hediyeler takdim ettiği bilinmektedir. 1279 yılında gerçekleşen bu ziyaret, Ertuğrul Gazi’nin Selçuklu Bizans sınırında bir uç beyi olduğunu göstermektedir.
Bu tarihten sonra Ertuğrul Gazi’nin oldukça yaşlandığı ve aşiretin idaresini oğlu Osman Bey’e bıraktığı anlaşılmaktadır. Ertuğrul Gazi 1281 yılında 93 yaşındayken Söğüt’te vefat etmiştir. Söğüt’teki mezarı, I. Mehmed Çelebi (1413-1421) tarafından türbe haline getirilmiş, Sultan II. Abdulhamit tarafından da restore edilmiştir.
Söğüt bölgesine gelerek tarihte görülen en büyük imparatorluklardan birinin temellerini atan Ertuğrul Gazi, Osmanlı dirilişinin baş mimarıdır. Onun soyundan gelen Osmanlı sultanları ise küçük bir Türkmen beyliği olarak devraldıkları bu mirasın muhafızı ve yetmiş iki milleti bir arada tutan hoşgörü politikasının temsilcileri olmuşlardır.
Günümüzde Kütahya Domaniç’te hala Eylül ayının ilk pazar günü, geleneksel olarak "Hayme Ana’yı Anma ve Göç Şöleni" düzenlenerek bu hatıralar halkımızın ve gençlerimizin zihinlerinde tazelenmektedir. Şölenlerde Domaniç yaylasından Söğüt’e göç yeniden canlandırılmaktadır. Bununla birlikte yine Eylül ayının ikinci haftasında Bilecik’in Söğüt ilçesinde "Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Söğüt Şenlikleri/Yörük Bayramı" düzenlenerek Ertuğrul Gazi ve dirilişin beşiği Söğüt yad edilmektedir.
ERTUĞRUL GAZİ'NİN KÖKENİ
Ertuğrul Gazi’nin ataları, 9. yüzyıldan sonra Selçuklularla birlikte Ceyhun nehrini geçerek İran’a gelmiştir. Horasan bölgesinde Merv ve Mahan’a yerleşen Kayılar, Moğol saldırıları sebebiyle önce Azerbaycan’a, ardından da Sultan Tuğrul ve Alparslan’ın emirlerinin himayesinde Doğu Anadolu’da Ahlat bölgesine yerleşmiştir. Buradan Anadolu’ya düzenlenen akınlara katılmışlardır.
Daha sonra Ahlat emirlerine bağlanarak Gürcüler’e ve Trabzon Rum İmparatorluğu’na karşı savaşmışlardır. 13. yüzyıl başlarında Ahlat’ın Eyyubiler'e geçmesi ve ardından Moğol istilası sebebiyle Mardin’e gelerek kendileri gibi Kayı boyuna mensup Artukoğulları’na bağlanmışlardır.
HAYME ANA DEVLET ANA KİMDİR?
Hayme Ana, Güngüz Alp’in eşidir. Ertuğrul Gazi’nin annesi, Osman Gazi’nin de ninesidir. Oğlu Ertuğrul Gazi ile torunu Osman Gazi’yi Türk-İslam geleneklerine göre yetiştirmesi, Kayı boyuna analık yapması ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşuna vesile olmasından dolayı "Devlet Ana" olarak da anılmıştır. Türbesi, Kayı boyunun yaylak olarak kullandığı Domaniç’in Çarşamba köyündedir. Türbe, Sultan II. Abdulhamid döneminde 1892 yılında inşa edilmiştir.
HALİME HATUN VE ÇOCUKLARI
Ertuğrul Bey’in eşiHalime Hatun hakkında tarihte fazla bir bilgi yoktur. Evliliklerinden Savcı Bey, Gündüz Alp ve Osman Bey adlarında üç oğulları olmuştur. 1281 yılında vefat ettiği kabul edilenHalime Hatun'un mezarı Kayı boyunun kışlağı olan Söğüt’te Ertuğrul Gazi türbesinin bahçesindedir.
ERTUĞRUL GAZİ'NİN MOĞOLLARLA SAVAŞI
Moğol saldırılarının Erzurum bölgesinde şiddetlenmesiyle Sungur Tekin ve Gündoğdu (Ertuğrul Gazi'nin abileri) Ahlat’a geri dönmüşlerdir. Ertuğrul Gazi ve kardeşi Dündar Bey ise batıya doğru göç ettikleri sırada bir Moğol birliğiyle savaşan Selçuklu ordusuna yardım ederek savaşın kazanılmasında önemli rol oynamışlardır. Fakat sadece tarihçi Neşri’nin kaydettiği bu rivayet, Moğolların Anadolu’ya giriş tarihi olan 1236'da Kayıların Anadolu’nun batısında bulunuyor olmaları sebebiyle ihtiyatla karşılanmalıdır.
Bununla birlikte Ertuğrul Gazi’nin Ahlat’tan batıya göçtüğü dönem, Moğol akınlarının Doğu Anadolu’ya ulaştığı dönemdir. Nitekim Moğollar’ın buradaki ilk saldırısı da 1231’de Kemaleddin Ahmed Kervansarayı’nı yağmalamalarıdır. Bu olay üzerine Sultan Alaaddin Keykubad, Moğol hanı Ögeday'a bir elçi göndermiştir. Ögeday ise, gönderdiği bir ferman ile Alaaddin’in kendi egemenliğini tanımasını istemiştir.
Alaaddin Keykubad, bu fermandan kısa bir süre sonra vefat etmiş, Selçuklu ve Oğuz boyları için felaket yaklaşmaya başlamıştır. Moğol komutanı Baycu Noyan 1242 yılının sonlarında Erzurum’u zaptederek halkı kılıçtan geçirmiş, bir yıl sonra da Anadolu Selçuklu Devleti’nin Moğollar’a bağlı bir devlet olmasına neden olan Kösedağ Savaşı (1243) gerçekleşmiştir. Bu dönemde Ertuğrul Gazi artık bir uç beyi olarak Söğüt ve Domaniç bölgesinde Moğol baskısından uzak bir şekilde Bizans kalelerine akınlar düzenlemektedir.
KAYILARIN SÖĞÜT'E GELİŞİ
Ertuğrul Gazi ilk olarak Sultan I. Alaaddin maiyyetinde 340 kişi ile Ankara yakınlarındaki Karacadağ’ı yurt tutmuştur. Burada bir süre kaldıktan sonra oğlu Savcı Bey'i Sultan’a gönderen Ertuğrul Gazi, yeni yurt isteğinde bulunmuştur. Ardından Söğüt’e gelerek Bizans kasaba ve köylerine akınlarda bulunmuştur. Alaaddin Keykubad’ın 1231 yılında İznik Rum İmparatorluğu’yla Eskişehir yakınlarındaki Ermeni Derbendi'nde yaptığı savaşa da katılarak muharebenin kazanılmasında büyük rol oynayan Ertuğrul Gazi'ye Eskişehir ve çevresi (Sultanöyüğü) verilmiştir.
1231'de Karacahisar’ı ve daha sonra Söğüt’ü ele geçiren Ertuğrul Gazi’ye bu bölge yurtluk olarak verilmiştir. Nitekim 1277’de gerçekleşen Alaaddin Siyavuş (Cimri) olayından sonra 3. Gıyaseddin Keyhüsrev (1264-1283) hükümdar olunca, Ertuğrul Gazi’nin onun huzuruna çıkarak hediyeler takdim ettiği bilinmektedir. 1279 yılında gerçekleşen bu ziyaret, Ertuğrul Gazi’nin Selçuklu Bizans sınırında bir uç beyi olduğunu göstermektedir.
Bu tarihten sonra Ertuğrul Gazi’nin oldukça yaşlandığı ve aşiretin idaresini oğlu Osman Bey’e bıraktığı anlaşılmaktadır. Ertuğrul Gazi 1281 yılında 93 yaşındayken Söğüt’te vefat etmiştir. Söğüt’teki mezarı, I. Mehmed Çelebi (1413-1421) tarafından türbe haline getirilmiş, Sultan II. Abdulhamit tarafından da restore edilmiştir.
Söğüt bölgesine gelerek tarihte görülen en büyük imparatorluklardan birinin temellerini atan Ertuğrul Gazi, Osmanlı dirilişinin baş mimarıdır. Onun soyundan gelen Osmanlı sultanları ise küçük bir Türkmen beyliği olarak devraldıkları bu mirasın muhafızı ve yetmiş iki milleti bir arada tutan hoşgörü politikasının temsilcileri olmuşlardır.
Günümüzde Kütahya Domaniç’te hala Eylül ayının ilk pazar günü, geleneksel olarak "Hayme Ana’yı Anma ve Göç Şöleni" düzenlenerek bu hatıralar halkımızın ve gençlerimizin zihinlerinde tazelenmektedir. Şölenlerde Domaniç yaylasından Söğüt’e göç yeniden canlandırılmaktadır. Bununla birlikte yine Eylül ayının ikinci haftasında Bilecik’in Söğüt ilçesinde "Ertuğrul Gazi’yi Anma ve Söğüt Şenlikleri/Yörük Bayramı" düzenlenerek Ertuğrul Gazi ve dirilişin beşiği Söğüt yad edilmektedir.
