Dünya Dillerindeki Fonetik İşaretler

Chen

🇵🇸
Forum Sorumlusu
Katılım
9 Ocak 2020
Mesajlar
44,034
Çözümler
4
Tepki puanı
12,726
Puanları
113
Konum
.
Cinsiyet
Kadın
Fonetik işaret, Türkçe de dahil birçok dilde mevcut harflere yapılan bir takım eklentilerdir. Örneğin Latin harflerine geçiş döneminde Türkçedeki ş sesini karşılamak için yeni arayışlara gidilmiş ve mevcut S harfine sedil eklenerek, Ş harfi elde edilmiştir. O > Ö veya A > Â ya da Y > Ý gibi harflerde fonetik işaretlere örnekler görülebilir.


Fonetik işaret almış bir a harfi.

Tilde ve N harfinden oluşan Ñ harfi




Günümüzde kullanılan yazı sistemleri Düzenle
Afrikaans = é, è, ê, ë, î, ï, ô, û (ayrıca á, í, ó, ú, ý)
Almanca = ä, ö, ü, ß (nadiren Fransızca kökenli sözcüklerde é)
Aragonca = á, é, í, ó, ú, ü
Arnavutça = ç, ë
Asturyasça = á, é, í, ñ, ó, ú, ü (İspanyolca ile aynı)
Aymaraca = ä, ï, ñ, ü
Azerice = ç, ə, ğ, ı, İ, ö, ş, ü
Baskça = ñ (yabancı kelimelerde ç, suletino lehçesinde ü)
Boşnakça = č, ć, đ, š, ž (Hırvatça ve Sırpça ile aynı)
Bretonca = â, ê, î, ñ, ô, û, ù, ü
Cava dili = é, è
Çevaca = kullanılmıyor (eskiden kullanılan ŵ günlük hayattan neredeyse tamamen çıkmıştır)
Çekçe = á, č, ď, é, ě, í, ň, ó, ř, š, ť, ú, ů, ý, ž
Danca = å, æ, ø (Norveççe ile aynı)
Endonezce = kullanılmıyor (sözlüklerde é, è, ê kullanılır)
Esperanto = ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ, ŭ
Estonca = ä, ö, õ, ü (nadiren yabancı sözcüklerde š, ž)
Faroece = á, æ, ð, í, ó, ø, ú, ý
Felemenkçe = ä, ë, ï, ö, ü (nadiren vurgu için á, é, ó ve Fransızca ile Portekizce kökenli kelimelerde ç, é, è)
Filipince = ñ
Fince = å, ä, ö (å harfi š ve ž harfleri ile birlikte sadece yabancı kelimelerde bulunur)
Fransızca = à, â, æ, ç, é, è, ê, ë, î, ï, ô, œ, ù, û, ü, ÿ (ù sadece où kelimesinde, ÿ sadece bazı özel isimlerde)
Frizce (batı Frizce) = â, ê, é, ô, û, ú
Furlan = à, â, ç, è, ê, ì, î, ò, ô, û
Gagavuzca = ä, ç, ê, ı, İ, ö, ş, ţ, ü
Galce = â, ê, î, ô, ŵ, ŷ
Galiçyaca = á, é, í, ñ, ó, ú, ü (İspanyolca ile aynı)
Grönlandca = kullanılmıyor (Danca kökenli kelimelerde å, æ, ø)
Guaraní Dili = ã, ẽ, g̃, ĩ, ñ, õ, ũ, ỹ (ayrıca vurguyu göstermek için á, é, í, ó, ú, ý)
Hausaca = kullanılmıyor
Hawaii dili = ā, ē, ī, ō, ū
Hırvatça = č, ć, đ, š, ž (Boşnakça ve Sırpça ile aynı)
İgbo dili = ị, ṅ, ọ, ụ (ünlü harflerde ayrıca vurgu ve aksan imleri kullanılır)
İngilizce= kullanılmıyor (bazı yabancı sözcüklerde istisnalar, örneğin: café, cliché, déjà vu, doppelgänger, façade, fiancé, naïve veya résumé)
İrlandaca = á, é, í, ó, ú
İskoçça = à, è, ì, ò, ù
İspanyolca= á, é, í, ñ, ó, ú, ü
İsveççe = å, ä, ö
İsviçre Almancası = ä, ö, ü (Almanca'da kullanılan ß yerine ss yazılır)
İtalyanca = à, é, è, ì, ò, ù ( ó harfi sözlüklerde kelime içi tonlama için kullanılır, î harfinin kullanımı tamamen kalkmış sayılır, sayılı birkaç kelimede ii'ye alternatif olarak yazılabilir, örneğin: principii yerine principî)
İzlandaca = á, æ, ð, é, í, ó, ö, þ, ú, ý
Karadağca = č, ć, đ, š, ś, ž, ź
Katalanca = à, ç, é, è, í, ï, ó, ò, ú, ü
Kazakça (2018’den beri) = á, ǵ, ı, ń, ó, ý, ú
Keçuva dili = ñ
Kürtçe = ç, ê, î, ş, û
Lehçe = ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż
Letonca = ā, č, ē, ģ, ī, ļ, ķ, ņ, ŗ, š, ū, ž
Litvanyaca = ą, č, ę, ė, į, š, ų, ū, ž.
Lüksemburgca = ä, ë, é (sadece yabancı sözcüklerde: è, ê, ö, ü)
Macarca = á, é, í, ó, ö, ő, ú, ü, ű
Malayca = kullanılmıyor
Malgaşça = à, é, ô (nadiren gn'ye alternatif olarak yazılabilen n̈/ñ)
Maltaca = ċ, ġ, ż, ħ
Man dili = ç (sadece çh şeklinde)
Maorice = ā, ē, ī, ō, ū
Miranda dili = á, ç, é, í, ó, ú
Norveççe = å, æ, ø (Danca ile aynı)
Oksitanca = á, à, ç, é, è, í, ó, ò, ü
Özbekçe = g‘, o‘
Portekizce = á, à, â, ã, ç, é, ê, í, ó, ô, õ, ú
Romanşça = à, è, ì, ò (ayrıca é ve farklı lehçelerde â, ê, ö, ü)
Rumence = â, ă, î, ș, ț
Sarduca = à, è, ì, ò, ù (nadiren á, é)
Slovakça = á, ä, č, ď, é, í, ľ, ĺ, ň, ó, ô, ŕ, š, ť, ú, ý, ž
Slovence = č, š, ž
Sorbca = ć, č, ě, ł, ń, ó, ř, ŕ, š, ś, ž, ź
Svahili = kullanılmıyor
Türkçe = ç, ğ, ı, İ, ö, ş, ü (ayrıca â, î, û)
Türkmence = ç, ä, ž, ň, ö, ş, ü, ý
Ulahça = ã
Venedikçe = à, ç, é, è, ì, ł, ó, ò, ù
Vietnamca= ă, â, đ, ê, ô, ơ, ư (ayrıca kullanılan: à, ầ, ằ, è, ề, ì, ò, ồ, ờ, ù, ừ, ỳ; ả, ẩ, ẳ, ẻ, ể, ỉ, ỏ, ổ, ở, ủ, ử, ỷ; ã, ẵ, ẫ, ẽ, ễ, ĩ, õ, ỗ, ỡ, ũ, ữ, ỹ; á, ấ, ắ, é, ế, í, ó, ố, ớ, ú, ứ, ý; ạ, ặ, ậ, ẹ, ệ, ị, ọ, ộ, ợ, ụ, ự, ỵ)
Võro dili = ä, ö, õ, ü (ayrıca š, ž ve h́, ḱ, ĺ, ń, ś, t́)
Yorubaca = ẹ, ọ, ṣ (ayrıca kullanılan: á, à, ā, é, è, ē, e̩, ẹ́, é̩, ẹ̀, è̩, ẹ̄, ē̩, í, ì, ī, ó, ò, ō, o̩, ọ́, ó̩, ọ̀, ò̩, ọ̄, ō̩, ú, ù, ū, s̩)
Farklı alfabelerle yazılan dillerin romanizasyonları Düzenle
Arapça (Romanizasyon) = ā, ḏ, ḍ, ǧ, ġ, ḥ, ḫ, ī, š, ṣ, ṯ, ṭ, ū, ẓ
Japonca (Rōmaji) = ā, ē, ī, ō, ū
Kırgızca = ç, ğ, ı, İ, ñ, ö, ş, ü
Kırım Tatarcası = ç, ğ, ı, İ, ñ, ö, ş, ü (ayrıca â)
Korece (Romanizasyon)= ŏ, ŭ
Sırpça (Romanizasyon) = č, ć, đ, š, ž
Tatarca (2012‘den beri) = ä, ç, ğ, ı, İ, ñ, ö, ş, ü
Ukraynaca (Romanizasyon) = č, š, ž
Yunanca (Romanizasyon) = á, é, í, ï, ḯ, ó, ú (ayrıca ē, ḗ, ō, ṓ, ý veya ē yerine ī)
Artık konuşulmayan diller Düzenle
Eski İngilizce = ā, æ, ǣ, ē, ī, ō, ð/þ, ū, ƿ, ȳ
Livonca = ā, ä, ǟ, ḑ, ē, ī, ļ, ņ, ō, ȯ, ȱ, õ, ȭ, ŗ, š, ț, ū, ž
Latince = Döneme bağlı (Ortaçağ Latincesinde æ, œ ve ſ. "Æ" ve "œ"'nün kullanılmadığı zamanlarda, ae ve oe'nün ayrı okunuşunu göstermek için ë harfi kullanılır, örneğin: aëdes, aër, israël, ayrıca ā, ē, ī, ō, ū harfleri aksan için kullanılabilir)
Orta Yüksek Almanca (1050 ile 1500'lü yıllar arası) = ä, â, æ, aͤ, ë, ê, î, ö, ô, œ, ü, û, ʒ
Eski yazı sistemleri Düzenle
Almanca (1941 yılına kadar) = ä, ö, ſ , ß, ü (ayrıca æ, œ)
Brezilya Portekizcesi (1943-1990) = á, à, â, ã, ç, é, ê, í, ó, ô, õ, ú, ü (reform ile ü harfi çıkarılmıştır)
Endonezce (1901-1947) = ä, é, (ē), ï, ö (Van Ophuijsen Yazı Sistemi adı altında bilinir)
Kazakça (2017 yılına kadar) = ä, ğ, ï, ñ, ö, ü, ç, ş, ı, İ
Kırgızca (1928-1940) = ƣ, ç, ŋ, ɵ, ş, ь
Moğolca (1931-1939)= ç, ө, ş, ƶ
Moğolca (1939-1941)= ö, ü


vikipedi
 
Üst Alt