Arapça bir kelime olan "mülâkât", karşılıklı buluşmak, görüşmek demektir. Türkçede bunun için "görüşme", "söyleşi", "konuşma" terimleri önerilmiştir. Ancak bugün yaygın olarak Fransızca "reportage" kelimesinin Türkçe telaffuzu olan "röportaj" terimi kullanılmaktadır.
Kendi uzmanlık alanlarında tanınmış kişilerle hayatları, çalışmaları, eserleri ya da istenilen herhangi bir konuda sorulu-cevaplı olarak karşılıklı konuşmaların yazıya geçirilmesine mülâkat denir. Çoğu röportajlar, gezi yazısıyla iç içe sunulmaktadır.
Türk edebiyatında mülâkat türünün ilk örneklerinin Evliya Çelebi tarafından verildiği görüşü yaygındır. İkinci örnek Ruşen Eşref Ünaydın'ın Diyorlar ki (1918) adlı eseridir.
Hikmet Feridun Es: Bugün de Diyorlar ki (1932),
Mustafa Baydar: Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar (1960);
Gavsi Ozansoy: Edebiyatımızda Dünküler mi Bugünküler mi Daha Kuvvetli, 40 Yıl Sonra Diyorlar ki (1962), Beş Kuşak Konuşuyor (1967);
Tahir Kutsi: İç Göç (1964);
Halil Aytekin: Doğuda Kıtlık Vardı (1965);
Abdi İpekçi: Liderler Diyor ki (1969);
Yaşar Kemal: Çukurova Yana Yana (1955), Peri Bacaları (1957), Bu Diyar Baştan Başa (1971), Bir Bulut Kaynıyor (1974);
Nurulah Berk: Ustalarla Konuşmalar (1971),
Fikret Otyam: Ha Bu Diyar (1959), Doğudan Gezi Notları (1960), Harran - Hoyrat Irıp ve Mayın (1961), Uy Babo (1962), Topraksızlar (1963), Hû Dost (1964), Bir Karış Toprak İçin (1965), Oy Fırat Asi Fırat (1966), Can Pazarı, Vay Kurban, Hayvanlar ve İnsanlar (1969), Gide Gide 10 (1969);
Necmi Onur: Mezarlarında Yaşayanlar (1963), Telsiz Duvaksız Anadolu (1965);
Hikmet Çetinkaya: Toprak Bizim Canımız (1973);
Yılmaz Çetiner: İnanç Sömürücüleri Nurcular Arasında Bir Ay (1964),
Yaşar Nabi Nayır: Edebiyatçılarımız Konuşuyor (1976);
İsmail Parlatır-İnci Enginün-Orhan Okay-Zeynep Kerman-Kâzım Yetiş-Necat Birinci Röportajlar (1997).
Türkiye gazetelerinde mülâkat çalışmaları yayımlanan başlıca gazeteciler arasında şunları sayabiliriz:
Fikret Otyam
Naci Sadullah
Yaşar Kemal
Kemal Tahir
Şahap Balcıoğlu
Aziz Nesin
Nevzat Üstün
Mustafa Ekmekçi
Yahya Benekay
Mete Akyol
Halit Çapın
Necmi Onur
Fakir Baykurt
Sait Faik
Vasfiye Özkoçak
Füsun Özbilgen
Leyla Umar
Nuriye Akman
Uğur Dündar
Ayşe Arman
Fehmi Koru
Yazgülü Aldoğan
Hüsamettin Aslan
Kendi uzmanlık alanlarında tanınmış kişilerle hayatları, çalışmaları, eserleri ya da istenilen herhangi bir konuda sorulu-cevaplı olarak karşılıklı konuşmaların yazıya geçirilmesine mülâkat denir. Çoğu röportajlar, gezi yazısıyla iç içe sunulmaktadır.
Türk edebiyatında mülâkat türünün ilk örneklerinin Evliya Çelebi tarafından verildiği görüşü yaygındır. İkinci örnek Ruşen Eşref Ünaydın'ın Diyorlar ki (1918) adlı eseridir.
Hikmet Feridun Es: Bugün de Diyorlar ki (1932),
Mustafa Baydar: Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar (1960);
Gavsi Ozansoy: Edebiyatımızda Dünküler mi Bugünküler mi Daha Kuvvetli, 40 Yıl Sonra Diyorlar ki (1962), Beş Kuşak Konuşuyor (1967);
Tahir Kutsi: İç Göç (1964);
Halil Aytekin: Doğuda Kıtlık Vardı (1965);
Abdi İpekçi: Liderler Diyor ki (1969);
Yaşar Kemal: Çukurova Yana Yana (1955), Peri Bacaları (1957), Bu Diyar Baştan Başa (1971), Bir Bulut Kaynıyor (1974);
Nurulah Berk: Ustalarla Konuşmalar (1971),
Fikret Otyam: Ha Bu Diyar (1959), Doğudan Gezi Notları (1960), Harran - Hoyrat Irıp ve Mayın (1961), Uy Babo (1962), Topraksızlar (1963), Hû Dost (1964), Bir Karış Toprak İçin (1965), Oy Fırat Asi Fırat (1966), Can Pazarı, Vay Kurban, Hayvanlar ve İnsanlar (1969), Gide Gide 10 (1969);
Necmi Onur: Mezarlarında Yaşayanlar (1963), Telsiz Duvaksız Anadolu (1965);
Hikmet Çetinkaya: Toprak Bizim Canımız (1973);
Yılmaz Çetiner: İnanç Sömürücüleri Nurcular Arasında Bir Ay (1964),
Yaşar Nabi Nayır: Edebiyatçılarımız Konuşuyor (1976);
İsmail Parlatır-İnci Enginün-Orhan Okay-Zeynep Kerman-Kâzım Yetiş-Necat Birinci Röportajlar (1997).
Türkiye gazetelerinde mülâkat çalışmaları yayımlanan başlıca gazeteciler arasında şunları sayabiliriz:
Fikret Otyam
Naci Sadullah
Yaşar Kemal
Kemal Tahir
Şahap Balcıoğlu
Aziz Nesin
Nevzat Üstün
Mustafa Ekmekçi
Yahya Benekay
Mete Akyol
Halit Çapın
Necmi Onur
Fakir Baykurt
Sait Faik
Vasfiye Özkoçak
Füsun Özbilgen
Leyla Umar
Nuriye Akman
Uğur Dündar
Ayşe Arman
Fehmi Koru
Yazgülü Aldoğan
Hüsamettin Aslan
