Bozlak, Türk halk müziğinde bir uzun hava türünün ve bir ayağın ortak adı. Bozlak kelimesi, “feryat etmek, haykırmak” anlamlarını taşır.
Bozlak denen uzun havalar, Orta Anadolu’ya özgü sayılırsa da, Türkiye’nin birçok yerinde çeşitli uzun havalara da bu ad verilir.
Son derece dokunaklı sözleriyle ve kederli ezgileriyle birer ağıt sayılabilecek olan bozlaklar, yaratıldıkları yörenin ya da boyun adıyla anılır.
Bozlaklar, 11 heceli şiir kalıbına sahiptir. Nazım birimi olarak, en az 2 ve daha fazla dörtlüklerden meydana gelir. Beş dizeden oluşan şiirler de vardır.
Bozlak ayağı, klasik Türk müziğindeki kürdi makamına yakındır. Sekiz ardışık sesle gösterilen dizisi, sol’den başlayarak yazılır. Bu ayaktan olan ve notada karar perdesi sol’ olacak biçimde yazılan parçaların icrası sırasında, türkücünün ya da türkücülerin ses alanlarına göre transpozisyon yapılır.
Bozlaklarda İşlenen Temalar
Bozlaklarda; “aşk, yiğitlik, mertlik, ayrılık, gurbet, sıla özlemi temalarıyla birlikte aşiretler arasındaki ilişkiler ve kavgalar işlenir.
Bozlak Kültürünün Kaynağı
Türkiye’nin Orta ve Güney Anadolu yöreleri ile Toroslar yöresinde yaşayan Yörük, Türkmen ve Avşar aşiretleri.
Bozlak Nerelerde Yaşamaktadır?
Çankırı, Çorum, Ankara, Kırıkkale, Yozgat, Kırşehir, Konya, Aksaray, Nevşehir, Niğde, Kayseri gibi Orta Anadolu illeri ile Adana, Kahramanmaraş, Osmaniye ve Gaziantep gibi Anadolu’nun güneyinde yer alan illerimiz.
Bozlakların Adlandırılışı
Bozlaklar, sözlerindeki hikâyeye, yazılan şahsa ve yöreye göre değişik adlar alır.
Örneğin;
Türkmen Bozlağı,
Avşar Bozlağı,
Kırat Bozlağı,
Katırcıoğlu Bozlağı,
Cerit Bozlağı,
Öksüz Ali Bozlağı ve
Kızılırmak Bozlağı gibi…
Bozlakların Oluşmasında Katkısı Olan Sanatçılar
Âşık Said ve oğlu Âşık Seyfullah,
Muharrem Ertaş,
Hacı Taşan,
Ali Çekiç,
Bayram Aracı,
Neşet Ertaş.
gibi sanatçılarımız bozlakların müzikal karakterinin oluşmasına önemli katkılar sağlamışlardır.
Bozlak denen uzun havalar, Orta Anadolu’ya özgü sayılırsa da, Türkiye’nin birçok yerinde çeşitli uzun havalara da bu ad verilir.
Son derece dokunaklı sözleriyle ve kederli ezgileriyle birer ağıt sayılabilecek olan bozlaklar, yaratıldıkları yörenin ya da boyun adıyla anılır.
Bozlaklar, 11 heceli şiir kalıbına sahiptir. Nazım birimi olarak, en az 2 ve daha fazla dörtlüklerden meydana gelir. Beş dizeden oluşan şiirler de vardır.
Bozlak ayağı, klasik Türk müziğindeki kürdi makamına yakındır. Sekiz ardışık sesle gösterilen dizisi, sol’den başlayarak yazılır. Bu ayaktan olan ve notada karar perdesi sol’ olacak biçimde yazılan parçaların icrası sırasında, türkücünün ya da türkücülerin ses alanlarına göre transpozisyon yapılır.
Bozlaklarda İşlenen Temalar
Bozlaklarda; “aşk, yiğitlik, mertlik, ayrılık, gurbet, sıla özlemi temalarıyla birlikte aşiretler arasındaki ilişkiler ve kavgalar işlenir.
Bozlak Kültürünün Kaynağı
Türkiye’nin Orta ve Güney Anadolu yöreleri ile Toroslar yöresinde yaşayan Yörük, Türkmen ve Avşar aşiretleri.
Bozlak Nerelerde Yaşamaktadır?
Çankırı, Çorum, Ankara, Kırıkkale, Yozgat, Kırşehir, Konya, Aksaray, Nevşehir, Niğde, Kayseri gibi Orta Anadolu illeri ile Adana, Kahramanmaraş, Osmaniye ve Gaziantep gibi Anadolu’nun güneyinde yer alan illerimiz.
Bozlakların Adlandırılışı
Bozlaklar, sözlerindeki hikâyeye, yazılan şahsa ve yöreye göre değişik adlar alır.
Örneğin;
Türkmen Bozlağı,
Avşar Bozlağı,
Kırat Bozlağı,
Katırcıoğlu Bozlağı,
Cerit Bozlağı,
Öksüz Ali Bozlağı ve
Kızılırmak Bozlağı gibi…
Bozlakların Oluşmasında Katkısı Olan Sanatçılar
Âşık Said ve oğlu Âşık Seyfullah,
Muharrem Ertaş,
Hacı Taşan,
Ali Çekiç,
Bayram Aracı,
Neşet Ertaş.
gibi sanatçılarımız bozlakların müzikal karakterinin oluşmasına önemli katkılar sağlamışlardır.
