Chen

🇵🇸
Forum Sorumlusu
Katılım
9 Ocak 2020
Mesajlar
44,042
Çözümler
4
Tepki puanı
12,731
Puanları
113
Konum
.
Cinsiyet
Kadın
BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI

Bitkilerde Toprak Üstü ( Sürgün) ve Toprak Altı ( Kök) olmak üzere iki sistem vardır .
Bunlar:
1- Sürgün Sistemi : Toprak Üstü Organ Sistemine Sürgün Sistemi denir.
2- Kök Sistemi : Toprak Altı Organ Sistemine Kök Sistemi denir.

1- SÜRGÜN SİSTEMİ ( Toprak Üstü Yapılar )

Gövde ve dallardan meydana gelir.
Dallar üzerinde çiçek, meyve, yapraklar ve tomurcuklar bulunur.
Tomurcuklar farklılaşarak yeni dallar , yapraklar ve çiçekleri oluşturur.
2- KÖK SİSTEMİ ( Toprak Altı Yapılar )

Bitkiyi toprağa bağlayarak bitkinin topraktan su ve mineral almasını sağlar.
Köklerin büyümesi meristem doku ile olur.

Bitkinin Toprak Üstü (Sürgün) Kısımları

1- Gövde ve Dallar:

1- Bitkide boy, yüzey alanı ve kütle artışına imkan sağlar.
2- Köklerden alınan su ve mineralleri yapraklara, yapraklarda oluşan organik bileşikleri de bitkinin diğer bölümlerine taşır. (Madde iletimini sağlar.)
3- Yaprak, çiçek ve meyveleri taşır.
4- Bitkiye diklik ve desteklik sağlar.
5- Eşeysiz üremeyi sağlar. (Vejetatif üremeyi sağlar.)
6- Bazı gövdeler besin depo eder (toprak altında kalan yumru gövde gibi. Örneğin; patates, ya da su depolayan gövdeler. Örneğin; kaktüs gövdesi gibi.) ve fotosentez ( toprak üstünde kalan yeşil otsu gövdeler gibi) de yapabilir.


♦Bitkilerde madde iletimlerini sağlayan iletim demetleri vardır. Bunlar:
1- Ksilem ( odun ) iletim demeti: İnorganik besinleri ( su ve mineralleri) köklerden alarak yapraklara ve diğer üst kısımlara taşıyan iletim demeti.
2- Floem ( soymuk ) iletim demeti: Yapraklarda fotosentez sonucu oluşmuş organik besinleri bitkinin diğer üst kısımlara taşıyan iletim demeti.


Gövde genellikle toprak üstünde bulunur.
Ancak bazı bitkilerde özelleşmiş toprak altı gövdeler de bulunabilir.
Bitkilerde Çeşitli İşlevleri Üstlenmiş Farklılaşmış Gövdeler :

1- Stolon (sürünücü gövde):

Toprak üstü yatay ince gövdedir. Örnek; Çilek.
2- Rizom:

Toprak altı yatay gövdelerdir. Stolona göre daha kalındır. Örnek Ayrık otu.
3- Yumru gövde:

Rizomların şişkinleşmesi ile oluşmuş toprak altı depo gövdeleridir. Örnek ; Patates, yer elması.
4- Soğan (Yassı gövde):

Şişkinleşmiş yapraklardan oluşmuş toprak altı depo gövdeleridir. Örnek; Lale, soğan, sarımsak.
5- Sarılıcı gövde:

Özel uzantıları ile bitkinin başka bir yere tutunarak büyümesini sağlayan gövdelerdir. Örnek; Sarmaşık.

Tüm bitkilerde iletim demetleri bulunmaz.

İletim demetleri bulunduran bitkilere: Damarlı Bitkiler denir.
İletim demetleri bulundurmayan bitkilere: Damarsız Bitkiler denir.
NOT:

♦Damarsız bitkilerde su ve diğer maddeler bir hücreden diğerine difüzyon ve osmoz yoluyla aktarılır.

2- Yaprak:

1- Yapraklar fotosentez yaparak bitkinin beslenmesini sağlar.
2- Yapraklar şekil ve büyüklük bakımından farklılık gösterir. Bu farklılık sınıflandırmada kullanılan önemli bir özelliktir.
3- Çoğu kara bitkisinde yaprakların üzeri saydam ,pürüzsüz ve kaygan bir tabaka ile kaplıdır. Bu tabakaya ” Kütikula Tabakası ” denir. Salgılanan kütin maddesi ile mumsu bir yapısı olan kütikula tabakası yaprağı dış etkilerden ve su kaybından korur. Özellikle kurak bölgelerde yaşayan bitkilerde su kaybını önlemek için Kütikula tabakası kalındır.
4- Yapraklara bulunan bir diğer özellikle ‘’Stoma ‘’ denilen gözeneklerdir.

Stomalar:

Canlı ve kloroplastlı hücrelerden oluşur. Fotosentez yapar.
Terlemeyi sağlar. ( Suyun su buharı şeklinde atılması)
Gaz alış verişini sağlar. Açılıp kapanabilir.
Nemli bölgelerde yaprağın üst yüzeyinde ve çok sayıda, kurak bölgelerdeki bitkilerde ise yaprağın alt yüzeyinde ve az sayıdadır.
3- Çiçek:

Tozlaşma, Döllenme, Tohum ve Meyve oluşumu çiçek yapısında meydana gelir.
Eşeyli üreme organıdır.
Mayoz bölünme ve döllenme olayları ile tohum oluşumu burada gerçekleşir.
Çiçek sapının ucunda çiçek tablası olarak bilinen genişlemiş bir yapı yer alır.
Çiçeğin, dıştan içe doğru kısımları;
1- Çanak Yapraklar,
2- Taç Yapraklar,
3- Erkek Organ,
4- Dişi Organdan Oluşur.


ÇİÇEK TABLASI:

1- Çiçeğin üreme organlarını taşır.
2- Üremeye doğrudan katılmaz.

ÇANAK YAPRAK (Kaliks):

1- Çiçeğin en dışında yer alan, çoğunlukla yeşil renkte olan ve tomurcuk halindeyken iç kısımdaki organları korumakla görevli kısım olup, bitkilerde fotosentez YAPABİLİR.
2- Üremede görevi yoktur.
3- Çanak yaprakların her birine ‘’Sepal’’ denir.

TAÇ YAPRAK (Korolla):

1- Genellikle renkli ve kokulu tek ya da birkaç sıralı yapraklardır.
2- Böcekleri ve diğer tozlaştırıcıları kendine çekerek tozlaşmaya yardımcı olur.
3- Ayrıca iç kısımlardaki yapıları da korur.
4- Fotosentez YAPMAZ.
5- Taç yaprakların her birine ‘’Petal’’ denir.
6- Bol miktarda kromoplast ve Golgi bulundurur.

TOHUM:

⇒Tohumların bir çoğu önemli besin kaynağımızı oluşturmaktadır. Örneğin; fasulye, mısır, nohut bitkinin tohum kısımlarıdır.

Tohumun Kısımları:

Tohum kabuğu: Tohumu sarar, dış etkilerden korur. Çimlenme sırasında suyla şişerek patlar.
Embriyo: Zigotun bölünüp çoğalmasıyla oluşur. Bitkinin küçük bir taslağıdır. Kök, gövde ve yaprak taslaklarını içerir.
Çenek ( besi doku ) : Embriyoya bağlı besin deposudur. Çimlenme sırasında embriyonun beslenmesini sağlar.
Bitkiler tohum bulundurup bulundurmamalarına göre temel olarak ikiye ayrılır;
1- Tohumlu bitkiler.
2- Tohumsuz bitkiler.
 
Üst Alt