-Hemen hemen tüm canlılarda enerji üretilen metabolik olaylar glikoliz ile başlar.
-Fermentasyon, besinlerdeki enerjinin oksijen olmaksızın ortaya çıkarılmasıdır.
-Genellikle glikoliz ile başlar, oluşan son molekülün çeşidine göre isimlendirilir.
A. Etil alkol fermentasyonu:
Glikolizin son ürünü olan piruvatlardan etil alkolün oluştuğu fermentasyondur.
-Başta bira mayası olmak üzere maya mantarlarında ve şarap bakterilerinde gerçekleşir.
Hamurun kabarmasını, bira ve şampanyanın köpüklenmesini bu fermentasyonda çıkan CO2 sağlar.
-Sitoplazmada başlar, sitoplazmada biter. ETS görev yapmaz.
-Etil alkol fermentasyonunda ilk önce piruvattan CO2 ayrılarak asetaldehit oluşur. Asetaldehit oluşması etil alkol fermentasyona özgüdür. Sonrasında asetaldehit NADH+ın hidrojenlerini tutarak etil alkole dönüşür. Böylece NADH’da yükseltgenerek serbest kalmış olur. Glikolizde tekrar kullanılır.
-Sonuçta 1 molekül glikozdan 2 Etil alkol, 2 molekül CO2 ve toplam 4 molekül ATP (NET, 2 ATP) oluşurken bir miktar da ısı açığa çıkar.
Genel denklemi:
B. Laktik asit fermentasyonu:
Glikolizin son ürünü olan piruvattan laktik asit oluşmasıdır. Yoğurt bakterilerinde, bazı funguslarda, yeterli O2 gelmediği durumlarda omurgalıların kas hücrelerinde gerçekleşir.
-Turşu ve salamura zeytin üretiminde de laktik asit fermentasyonundan yararlanılır. Bazı sucuk ve salamlar da laktik asit fermentasyonu ile olgunlaştırılır.
-Laktik asit fermentasyonu sonucunda 1 molekül glikozdan 2 molekül laktik asit oluşur. Toplam 4 ATP (net 2 ATP) sentezlenirken bir miktar ısı açığa çıkar.
- Genel denklemi:
-Önceleri son ürün olan laktatın (laktik asidin iyonize formudur.) kasta birikimi yorgunluk ve ağrılara neden olur denildi. Ancak son yapılan çalışmalar laktatın değil artan potasyumun buna neden olabileceği düşünülmektedir. Çünkü laktatın kas performansını artırdığı ortaya çıkmıştır.
-Dinlenme ile kaslarımıza yeterli oksijen geldiğinde laktik asit karaciğerde piruvata dönüştürülür. O2’li solunumda kullanılır
Not
Etil alkol fermentasyonu insan ve hayvan vücudunda gerçekleşmez. Laktik asit fermentasyonu ise bitkilerde gerçekleşmez.
-Etil alkol fermentasyonunda son elektron tutucu Asetaldihit, laktik asit fermentasyonunda ise piruvattır.
-Laktik asit oksidatif kapasitesi yüksek dokular (kalp ve iskelet kası) için iyi bir enerji kaynağı, böbrek ve karaciğer gibi dokularda ise glikoz sentezi için bir ön maddedir.
-Kalp kası oksijen düzeyi çok düşük şartlarda laktik asit üretici, normal şartlarda ise önemli bir oksitleyici dokudur
ETİL ALKOL ve LAKTİK ASİT FERMENTASYONLARININ ORTAK ÖZELLİKLERİ
1. Ökaryot ve prokaryot hücrelerin sitoplazmalarında gerçekleşir.
2. Substrat düzeyinde fosforilasyon (SDF) ile toplam 4 ATP, net 2 ATP üretilir.
3. NAD+ koenzimi görev yapar.
4. Isı çıkışı olur. Ekzergonik reaksiyonlardır.
5. Hücrenin PH’ını düşürür.
6. Enzimatik reaksiyonlardır.
7. Glikoliz evresinden sonra ATP üretimi ve tüketimi olmaz.
8. NAD+ önce indirgenir sonra yükseltgenir.
9. Organik yapıda son ürünler oluşur. (Etil alkol-Laktik asit)
ÖNEMLİ NOT:
1.Fermentasyonda farklı maddelerin oluşma sebebi son ürün oluşumu evresinde (glikolizden sonra) görev yapan enzimlerin farklı olmasıdır.
2. Gerek etil alkol gerekse laktik asit fermentasyonlarında glikolizden sonraki aşama olan son ürün oluşumlarında ATP üretimi olmamasına rağmen bu evrenin gerçekleşmesi, piruvat birikiminin önlenmesini, NADH+H+’ların serbest kalarak tekrar kullanılmasını ve glikoliz olayının dolayısı ile ATP üretiminin sürekliliğini sağlar.
3. Fermentasyonda glikoz tam parçalanamadığı için enerjinin büyük kısmı son ürün olan etil alkol ve ya laktik asit gibi organik maddelerin yapısında kalır. Bunun için enerji verimi düşüktür
-Fermentasyon, besinlerdeki enerjinin oksijen olmaksızın ortaya çıkarılmasıdır.
-Genellikle glikoliz ile başlar, oluşan son molekülün çeşidine göre isimlendirilir.
A. Etil alkol fermentasyonu:
Glikolizin son ürünü olan piruvatlardan etil alkolün oluştuğu fermentasyondur.
-Başta bira mayası olmak üzere maya mantarlarında ve şarap bakterilerinde gerçekleşir.
Hamurun kabarmasını, bira ve şampanyanın köpüklenmesini bu fermentasyonda çıkan CO2 sağlar.
-Sitoplazmada başlar, sitoplazmada biter. ETS görev yapmaz.
-Etil alkol fermentasyonunda ilk önce piruvattan CO2 ayrılarak asetaldehit oluşur. Asetaldehit oluşması etil alkol fermentasyona özgüdür. Sonrasında asetaldehit NADH+ın hidrojenlerini tutarak etil alkole dönüşür. Böylece NADH’da yükseltgenerek serbest kalmış olur. Glikolizde tekrar kullanılır.
-Sonuçta 1 molekül glikozdan 2 Etil alkol, 2 molekül CO2 ve toplam 4 molekül ATP (NET, 2 ATP) oluşurken bir miktar da ısı açığa çıkar.
Genel denklemi:
B. Laktik asit fermentasyonu:
Glikolizin son ürünü olan piruvattan laktik asit oluşmasıdır. Yoğurt bakterilerinde, bazı funguslarda, yeterli O2 gelmediği durumlarda omurgalıların kas hücrelerinde gerçekleşir.
-Turşu ve salamura zeytin üretiminde de laktik asit fermentasyonundan yararlanılır. Bazı sucuk ve salamlar da laktik asit fermentasyonu ile olgunlaştırılır.
-Laktik asit fermentasyonu sonucunda 1 molekül glikozdan 2 molekül laktik asit oluşur. Toplam 4 ATP (net 2 ATP) sentezlenirken bir miktar ısı açığa çıkar.
- Genel denklemi:
-Önceleri son ürün olan laktatın (laktik asidin iyonize formudur.) kasta birikimi yorgunluk ve ağrılara neden olur denildi. Ancak son yapılan çalışmalar laktatın değil artan potasyumun buna neden olabileceği düşünülmektedir. Çünkü laktatın kas performansını artırdığı ortaya çıkmıştır.
-Dinlenme ile kaslarımıza yeterli oksijen geldiğinde laktik asit karaciğerde piruvata dönüştürülür. O2’li solunumda kullanılır
Not
Etil alkol fermentasyonu insan ve hayvan vücudunda gerçekleşmez. Laktik asit fermentasyonu ise bitkilerde gerçekleşmez.
-Etil alkol fermentasyonunda son elektron tutucu Asetaldihit, laktik asit fermentasyonunda ise piruvattır.
-Laktik asit oksidatif kapasitesi yüksek dokular (kalp ve iskelet kası) için iyi bir enerji kaynağı, böbrek ve karaciğer gibi dokularda ise glikoz sentezi için bir ön maddedir.
-Kalp kası oksijen düzeyi çok düşük şartlarda laktik asit üretici, normal şartlarda ise önemli bir oksitleyici dokudur
ETİL ALKOL ve LAKTİK ASİT FERMENTASYONLARININ ORTAK ÖZELLİKLERİ
1. Ökaryot ve prokaryot hücrelerin sitoplazmalarında gerçekleşir.
2. Substrat düzeyinde fosforilasyon (SDF) ile toplam 4 ATP, net 2 ATP üretilir.
3. NAD+ koenzimi görev yapar.
4. Isı çıkışı olur. Ekzergonik reaksiyonlardır.
5. Hücrenin PH’ını düşürür.
6. Enzimatik reaksiyonlardır.
7. Glikoliz evresinden sonra ATP üretimi ve tüketimi olmaz.
8. NAD+ önce indirgenir sonra yükseltgenir.
9. Organik yapıda son ürünler oluşur. (Etil alkol-Laktik asit)
ÖNEMLİ NOT:
1.Fermentasyonda farklı maddelerin oluşma sebebi son ürün oluşumu evresinde (glikolizden sonra) görev yapan enzimlerin farklı olmasıdır.
2. Gerek etil alkol gerekse laktik asit fermentasyonlarında glikolizden sonraki aşama olan son ürün oluşumlarında ATP üretimi olmamasına rağmen bu evrenin gerçekleşmesi, piruvat birikiminin önlenmesini, NADH+H+’ların serbest kalarak tekrar kullanılmasını ve glikoliz olayının dolayısı ile ATP üretiminin sürekliliğini sağlar.
3. Fermentasyonda glikoz tam parçalanamadığı için enerjinin büyük kısmı son ürün olan etil alkol ve ya laktik asit gibi organik maddelerin yapısında kalır. Bunun için enerji verimi düşüktür
ETİL ALKOL FERMENTASYONU | LAKTİK ASİT FERMENTASYONU |
| Maya mantarlarında, bazı bakterilerde, bitki tohumlarında görülür. | Yoğurt bakterisinde, bazı funguslarda, yeterli O2 gelmediğinde çizgili kas hücrelerinde, insanda olgun alyuvarlarda görülür. |
| Son ürün etil alkoldür. | Son ürün laktik asittir. |
| Son ürün 2C’ludur. | Son ürün 3C’ludur. |
| Son ürünleri organik (etil alkol) ve inorganiktir.(CO2) | Son ürünleri organiktir. |
| CO2 oluşur. | CO2 oluşmaz. |
| Kapalı ortamın gaz basıncını arttırır. | Kapalı ortamın gaz basıncını değiştirmez. |
| Asetaldehit oluşur. | Asetaldehit oluşmaz. |
| Son elektron (H+) alıcı asetaldehittir. | Son elektron (H+) alıcı piruvattır. |
